Voor de start van een samenwerking of uitwisseling van informatie met een ander bedrijf is het van belang dat u nagaat waar de grenzen liggen.
Take aways:
- ACM geeft enige guidance over mogelijkheden van samenwerking om crisis te lijf te gaan;
- Gezien de bevoorradingssituatie mogen supermarkten elkaar informeren over voorraden;
- Logistieke dienstverleners mogen samenwerken om de samenleving van levensmiddelen te voorzien;
- Bedrijven mogen met elkaar afspraken maken over een soepele omgang met debiteuren;
- Groothandels van geneesmiddelen mogen elkaar op de hoogte stellen over hoeveel producten zij verkopen;
- Samenwerking mag niet verder gaan dan objectief gezien noodzakelijk is om de handen in een te slaan tegen de gevolgen van het coronavirus;
- Toetsing van de reikwijdte en strekking van samenwerking blijft nuttig omdat mededingingsautoriteiten concurrentiebeperkingen die niet nodig zijn, wel zullen aanpakken.
Bedrijven voelen de gevolgen van de coronacrisis al in grote mate. Samenwerking tussen bedrijven is daarom hard nodig en vindt ook al plaats. Daarbij rijzen bij bedrijven veel vragen over de toelaatbaarheid van samenwerking en uitwisseling van concurrentiegevoelig informatie in het licht van de mededingingsregels. Met name bij bedrijven die met elkaar concurreren kunnen de mededingingsregels al snel beperkend zijn. Wat mag wel? Wat mag niet? Het laatste wat een bedrijf nu wil is een onderzoek van de Autoriteit Consument & Markt (ACM). De ACM heeft enige duiding gegeven over hoe zij omgaat met het toezicht op samenwerking tijdens deze crisis. De onzekerheid waar bedrijven tegenaan lopen als zij willen samenwerken wordt daarmee nog niet volledig weggenomen.
Samenwerking en concurrentie
Op 18 maart 2020 publiceerde de ACM een kort bericht op haar website waarin ten aanzien van samenwerking is aangegeven dat de regels voor concurrentie (kartelverbod) ruimte bieden voor samenwerking tijdens de COVID-19 crisis. Inderdaad kan worden vastgesteld dat de concurrentieregels ruimte bieden voor samenwerking tussen concurrenten zonder dat die regels worden overtreden, ook buiten tijden van crisis, maar het belang van bedrijven is om daar van te voren zekerheid over te hebben. Dat geldt nu des te meer omdat bedrijven al tegen behoorlijke onzekerheden aanlopen. En in tijden van crisis zoals we die nu zien kan ook anders tegen bepaalde vormen van samenwerking worden aangekeken dan in een tijd zonder crisis.
Guidance ACM
Dat ziet de ACM ook nu zij van verschillende kanten vragen hierover krijgt en de knelpunten onderkent. Op 19 maart 2020 heeft de ACM daarom enige verduidelijking gegeven over welke afspraken of informatie van concurrentiegevoelige informatie tussen bedrijven gedurende de coronacrisis is toegestaan.
Het gaat hier om samenwerking en uitwisseling die onder normale omstandigheden in strijd zou kunnen zijn met het kartelverbod.
De ACM geeft aan dat de volgende vormen van samenwerking en uitwisseling van informatie is toegestaan voor zover deze noodzakelijk zijn tijdens de coronacrisis:
- Supermarkten mogen elkaar informeren over hun voorraden;
- Logistieke dienstverleners mogen samenwerken om de samenleving van levensmiddelen te voorzien;
- Bedrijven mogen met elkaar afspraken maken over een soepele omgang met debiteuren;
- Groothandels van geneesmiddelen mogen elkaar op de hoogte stellen over hoeveel producten zij verkopen.
Dit betekent niet dat andere vormen van samenwerking verboden zijn. Dat zal steeds per geval moeten worden beoordeeld. Afgezien van deze voorbeelden heeft de ACM nog niet meer bekendgemaakt.
Hoewel er geen nadere duiding is, zou je bij bijvoorbeeld bij logistiek kunnen denken aan het delen van informatie over capaciteit om goederenstromen te combineren om zo capaciteit optimaal te benutten tijdens de crisis. Zo’n samenwerking zou nu dus in ieder geval toegestaan zijn (waarmee we niet willen zeggen dat buiten een crisissituatie een dergelijke samenwerking verboden zou zijn).
Om bedrijven nog beter tegemoet te komen zou het wat ons betreft goed zijn als de ACM op haar website ook aandacht besteedt aan voorbeelden van samenwerking die in haar ogen zijn toegestaan. Daar kunnen bijvoorbeeld de vragen die zij ontvangt en haar antwoorden daarop worden geplaatst.
Noodzaak samenwerking
Dat de ACM coulant is ten aanzien van samenwerking betekent niet dat alle vormen van samenwerking nu zonder meer toegestaan zijn met een beroep op de coronacrisis. Het moet steeds gaan om samenwerking die objectief gezien noodzakelijk is om de handen in een te slaan tegen de gevolgen van het coronavirus. Of zoals Martijn Snoep, voorzitter van de ACM, in het FD aangaf: “Maar ga niet verder dan noodzakelijk is om de crisis te bezweren.”
Wat betekent dit voor uw bedrijf? Voor de start van een samenwerking of uitwisseling van informatie met een ander bedrijf is het van belang dat u nagaat waar de grenzen liggen. Dat hoeft niet ingewikkeld te zijn en kan veel problemen achteraf voorkomen.
Geen misbruik maken
De ACM waarschuwt overigens ook dat bedrijven geen misbruik mogen maken van de situatie die is ontstaan gezien de onzekerheden en schaarste. Ook consumentenrechten moeten in het oog gehouden worden.
Voorbeelden die de ACM noemt zijn:
- Dominante bedrijven mogen nog steeds geen excessieve prijsverhogingen doorvoeren;
- Bedrijven mogen onderling niet afspreken prijzen te verhogen;
- Misleiding van consumenten is niet toegestaan;
- Verkopers mogen geen onterechte claims doen;
- Bedrijven moeten juiste en realistische informatie blijven geven als producten door bijvoorbeeld sluiting van fabrieken later of niet meer geleverd kunnen worden.
Ontwikkelingen mededinging
De ACM is niet de enige mededingingsautoriteit die bekend heeft gemaakt coulanter om te gaan met samenwerking en uitwisseling van concurrentiegevoelige informatie die in een normale situatie problematisch zouden kunnen zijn. Zo heeft ook de Britste mededingingsautoriteit, de Competition & Markes Authority CMA), op 19 maart 2020 een bericht op haar website geplaatst waaruit blijkt dat zij niet zal optreden tegen noodzakelijke samenwerking tijdens de coronacrisis.
De CMA zegt daarin onder meer het volgende:
“Where agreements are not covered by that legal relaxation, the CMA can offer the following reassurance: the CMA has no intention of taking competition law enforcement action against cooperation between businesses or rationing of products to the extent that this is necessary to protect consumers – for example, by ensuring security of supplies.
At the same time, the CMA will not tolerate unscrupulous businesses exploiting the crisis as a ‘cover’ for non-essential collusion. This includes exchanging information on longer-term pricing or business strategies, where this is not necessary to meet the needs of the current situation. More guidance on this will follow from the CMA in due course”
Ook daar geldt dus dat samenwerking beperkt moet worden tot dat wat noodzakelijk is gedurende de coronacrisis.