Wetsvoorstel gelijke beloning vrouwen en mannen

Volgens de initiatiefnemers van het wetsvoorstel, PvdA, GroenLinks, SP en 50Plus krijgen vrouwen gemiddeld gezien nog steeds flink minder betaald. Zij baseren zich daarbij onder meer op cijfers van WomenInc en Loonwijzer waaruit blijkt dat een vrouw in haar werkende leven 300.000 euro minder verdient dan een man. Het wetsvoorstel bevat diverse maatregelen om deze vorm van ongelijke beloning tegen te gaan.

Welke maatregelen stelt het wetsvoorstel voor?

In navolging van IJslandse wetgeving bevat het wetsvoorstel diverse extra maatregelen om ongelijke beloning tegen te gaan en zelfs te beboeten. De belangrijkste maatregelen zet ik voor u op een rij:

Certificaat gelijke beloning

• Grote ondernemingen (in de regel tenminste 50 werkzame personen) moeten een certificaat aanvragen waaruit blijkt dat er in de onderneming sprake is van gelijke beloning tussen mannen en vrouwen.
• Voor kleine ondernemingen is het certificaat niet verplicht. Zij mogen wel vrijwillig een certificaat aanvragen.
• Het certificaat is in principe 3 jaar geldig.

Zwaardere bewijslast ondernemers zonder certificaat

• Een werknemer die werkt bij een grote onderneming die niet in het bezit is van een certificaat, hoeft geen feiten meer aan te voeren die onderscheid in loon doen vermoeden. Het vermoeden wordt namelijk geacht te bestaan door het feit dat de ondernemer niet in het bezit is van het vereiste certificaat. Het is dan aan de ondernemer om het vermoeden in een concreet geval te weerleggen door middel van feiten. Deze verzwaarde bewijslast geldt niet voor kleine ondernemers zonder certificaat.

Openbaar register en jaarverslag

• Er komt een openbaar register waarin staat aan welke ondernemers een certificaat is verleend en van welke ondernemers een certificaat is geweigerd, geschorst of ingetrokken.
• Grote ondernemers moeten daarnaast in hun jaarverslag verplicht rapporteren over de loonverschillen binnen de onderneming en over de certificering.

 Klachtenregeling

• Iedere werknemer kan een klacht indienen bij het College voor de Rechten van de Mens als hij/zij van oordeel is dat er onverklaarbare beloningsverschillen bestaan binnen de onderneming.
• Een klacht wordt niet door het College in behandeling genomen dan nadat deze door de ondernemer is afgehandeld, dan wel nadat twee maanden zijn verstreken en de klacht niet is afgehandeld. Als er geen interne klachtenregeling bestaat, kan de werknemer echter direct een klacht indienen bij het College.

Recht op inzage

• Grote ondernemingen moeten op verzoek van een werknemer inzage bieden in de geanonimiseerde gegevens van het loon van andere werknemers die binnen de onderneming arbeid van (nagenoeg) gelijke waarde verrichten.

Toezicht door inspectie SZW

• De inspectie SZW houdt toezicht op de naleving van de wet en is bevoegd om boetes op te leggen die op kunnen lopen tot het bedrag van € 83.000,-. Bij recidive bestaat de mogelijkheid tot verhoging van dit bedrag.

Overgangsperiode van 2 jaar

Het wetsvoorstel voorziet in een overgangsperiode van twee jaar om werknemers de tijd te geven om eventuele bestaande beloningsverschillen weg te nemen en de certificering te regelen.

Hardnekkige problematiek

Ongelijke beloning is al sinds lange tijd verboden, onder meer op grond van de Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen. Toch blijft de loonkloof volgens de initiatiefnemers hardnekkig voortbestaan. De loonkloof tussen mannen en vrouwen was in 2008 in Nederland nog 20 procent en in 2016 is dit percentage gedaald tot 15,5 procent. Nederland staat daarmee op de negentiende plaats van Europa, waar de gemiddelde loonkloof 16,2 procent is. Van alle landen in de Europese Unie deed in peiljaar 2016 tweederde het beter dan Nederland. De initiatiefnemers vinden het hoog tijd worden om daar iets aan te doen. Onwenselijke drempels om ongelijke beloning aan de kaak te stellen, moeten volgens hen worden weggenomen. Wettelijke maatregelen treffen, zou daarvoor noodzakelijk zijn.

Wetgevingsproces

Tijdens de internetconsultatie is er vanuit de hoek van werkgevers kritisch gereageerd op het wetsvoorstel. Volgens werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB-Nederland is het wetsvoorstel “goed bedoeld”, maar overbodig nu het verbod op ongelijke beloning reeds bestaat. Verder zou de wet in de praktijk een “bureaucratisch monstrum” creëren voor ondernemers. Niet wetgeving, maar het vergroten van bewustzijn bij werkgevers en leidinggevenden zou volgens hen de oplossing zijn.

Het voorstel zal in de Tweede Kamer worden behandeld. Als het wordt aangenomen, is het woord aan de Eerste Kamer. Wij houden u uiteraard op de hoogte.