Op vrijdag 10 februari a.s.* doet de Hoge Raad uitspraak in de Deliveroo-zaak die mogelijk als consequentie heeft dat uw zzp’ers in loondienst zijn.

*Inmiddels heeft een van de cassatieadvocaten laten weten dat de Hoge Raad meer tijd nodig heeft voor zijn oordeel: de uitspraak zal worden aangehouden tot vrijdag 24 maart aanstaande.

 

Deze blog is deel 1 van een tweeluik over het zogeheten Deliveroo-arrest en gaat in op de achtergrond van dit arrest.

Hoe zat het ook alweer bij Deliveroo?

In 2015 begon Deliveroo in Nederland met het bezorgen van maaltijden. Aanvankelijk werkten de maaltijdbezorgers op basis van een arbeidsovereenkomst. Vanaf medio 2018 moesten zij zich als ondernemer inschrijven in het handelsregister en konden zij alleen nog werken op basis van een opdrachtovereenkomst. Feitelijk gezien wijzigde niets aan de werksituatie. FNV is toen een collectieve actie gestart om via de rechter af te dwingen dat de bezorgers werknemers zijn in plaats van zzp’ers. Zowel de rechtbank als het hof zijn daar in mee gegaan. Deliveroo heeft de kwestie vervolgens voorgelegd aan de Hoge Raad, waarvan de uitspraak op 10 februari a.s. wordt verwacht.

Wat is er precies aan de hand?

Aan de orde is de vraag of de tussen Deliveroo en de bezorgers overeengekomen rechten en verplichtingen voldoen aan de wettelijke omschrijving van de arbeidsovereenkomst.
Belangrijk daarbij is, dat de Hoge Raad eerder al heeft uitgemaakt dat de bedoeling van partijen niet relevant is. De omstandigheid dat partijen willen samenwerken op basis van een opdracht-overeenkomst doet dus niet ter zake.

Hoe wordt getoetst of sprake is van een arbeidsovereenkomst?

In de Deliveroo-zaken tot nu toe heeft de rechter getoetst aan de elementen van de arbeidsovereenkomst: 1) arbeid, 2) loon, 3) gezag en 4) gedurende zekere tijd.
Ook heeft de rechter aanvullend aandacht besteed aan de overige omstandigheden 5).

 

Daarbij werd het volgende beslist:

  1. Arbeid: hoewel de bezorgers van Deliveroo de vrijheid hebben om een rit te accepteren (zij kunnen zelf bepalen of ze inloggen en werk aanvaarden) vindt de rechter die vrijheid toch niet onverenigbaar met de kwalificatie van arbeidsovereenkomst. Hetzelfde geldt voor de vrijheid om zich te laten vervangen: ook dat is mogelijk binnen een arbeidsovereenkomst (denk aan de krantenbezorger).
  2. Loon: vaststaat dat de bezorgers tweewekelijks betaald krijgen voor de verrichte werkzaamheden. De wijze waarop dit plaatsvindt (Deliveroo maakt de facturen voor de riders) duidt volgens het Hof op de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst.
  3. In dienst van: hoewel de bezorgers vrij zijn om zelf hun route te bepalen (de vrijheid om zelf hun werkzaamheden te bepalen), is dat wel het enige waarin ze vrijheid hebben. Deliveroo geeft aanwijzingen hoe de maaltijden moeten worden bezorgd én bepaalt eenzijdig de inhoud van de contracten. Ook heeft Deliveroo de mogelijkheid om via het algoritme in de app de bezorger te controleren en is het betaalmodel door Deliveroo vastgesteld. De rechter vindt met andere woorden dat de bezorgers zich niet manifesteren als ondernemer, hetgeen duidt op de aanwezigheid van een gezagsrelatie.
  4. Gedurende zekere tijd: de bezorgers werken gemiddeld langer dan drie maanden en meer dan 20 uur per maand; dus is er sprake van arbeid gedurende zekere tijd.
  5. Overige omstandigheden: Deliveroo heeft een collectieve ongevallenverzekering afgesloten en biedt een gratis aansprakelijkheidsverzekering aan. Tevens worden de bezorgers in beperkte mate doorbetaald tijdens ziekte. Daarnaast is het ‘loon’ dat wordt betaald te laag om zich te verzekeren tegen arbeidsongeschiktheid of werkeloosheid. Tot slot hebben de bezorgers geen keuze tussen arbeidsovereenkomst of overeenkomst van opdracht. Allemaal omstandigheden die duiden op een gezagsverhouding.

 

De eindconclusie van het hof luidt dat alle omstandigheden bij elkaar genomen, er simpelweg sprake is van een arbeidsovereenkomst.

Waarom is dit mogelijk relevant voor u?

De feiten die het hof heeft getoetst aan de elementen van de arbeidsovereenkomst, komen zeer waarschijnlijk in meer of mindere mate voor in de werkrelaties met zzp’ers binnen uw organisatie. Oftewel, als de Hoge Raad hier in mee gaat – die kans achten wij zeker aanwezig en dat is baanbrekend – kan het zijn dat uw zzp’ers werknemers zijn.

 

Voor nu adviseren wij u binnen uw organisatie in kaart te brengen of en zo ja, in welke mate gebruik wordt gemaakt van overeenkomsten van opdracht. Daarnaast is van belang om te inventariseren welke afspraken onder deze werkrelaties liggen.

 

In ons volgende blog gaan wij in op de conclusie van de A-G (het advies aan de Hoge Raad), de mogelijke consequenties alsmede uw positie daarin als opdrachtgever/werkgever. Deze blog verschijnt op 9 februari 2023.

Webinar

Indien de uitspraak van de Hoge Raad inderdaad baanbrekend is, vindt op dinsdag 28 maart a.s. om 11:00 uur een ingelast webinar plaats om de uitspraak met u te bespreken en de gevolgen te duiden.


Heeft u zich nog niet aangemeld voor ons webinar op 28  maart om 11:00 uur over dit baanbrekend arrest? Doe het dan nu! Via onderstaande knop kunt u zich aanmelden. Vrijdag 24 maart communiceren wij of het webinar doorgaat, dit hangt af van de uitspraak van de Hoge Raad.