Voor de sector onderwijs gelden een aantal bijzondere regelingen in relatie tot het coronavirus die niet gelden voor werknemers in de private sector. We hebben de op dit moment meest voorkomende arbeidsrechtelijke vragen binnen het onderwijs voor u verzameld in deze Q&A.
- Moet mijn werknemer melden dat hij / zij mogelijk besmet is met het coronavirus?
- Wat als mijn medeweker meldt dat hij / zij contact heeft (gehad) met iemand die besmet is met het coronavirus?
- Moet mijn werknemer ook een melding doen als er contact is (geweest) met een iemand die mogelijk met het coronavirus is besmet?
- Mijn werknemer heeft een ziek kind. Mag hij/zij thuis blijven?
- Mijn werknemer heeft een kind of partner in een door het RIVM aangeduide risicogroep, hij/zij blijft uit voorzorg thuis en kan niet vanuit huis werken. Heeft mijn werknemer recht op loon?
- Kunt u tijdelijke urenuitbreidingen stopzetten als u door het coronavirus minder werk heeft?
- Er is niet voldoende werk door het coronavirus, hebben mijn werknemers dan recht op loon?
- Mijn werknemer werkt momenteel veel extra omdat werk van een verzuimende collega moet worden opgepakt, hoe ga ik hiermee om?
- Worden vervangingskosten in het primair onderwijs vergoed door het Vervangingsfonds?
1. Moet mijn werknemer melden dat hij / zij mogelijk besmet is met het coronavirus?
Ja. In (de bijlagen bij) de verschillende onderwijscao’s zijn ziekte- en arbeidsongeschiktheidsregelingen opgenomen. Te weten:
- primair onderwijs: ZAPO;
- voortgezet onderwijs: ZAVO;
- middelbaar beroepsonderwijs: bijlage F;
- hoger beroepsonderwijs: ZAHBO en
- wetenschappelijk onderwijs: ZANU.
In al die regelingen staat een identieke “besmettelijke ziekten van derden” bepaling. Op grond van deze bepaling moet uw werknemer onmiddellijk zijn of haar onderwijs-werkgever informeren over het feit dat hij/zij contact heeft (gehad) met iemand die een besmettelijke ziekte in de zin van de Wet Publieke Gezondheid (WPG) heeft. Het coronavirus valt onder de definitie van besmettelijke ziekte in de zin van de WPG.
2. Wat als mijn medeweker meldt dat hij / zij contact heeft (gehad) met iemand die besmet is met het coronavirus?
Uw werknemer mag per direct niet meer naar school komen. Pas nadat een deskundige van bijvoorbeeld de GGD of de arbodienst toestemming heeft gegeven, mag de werknemer weer op school komen. Thuiswerken mag wel, voor zover dat natuurlijk mogelijk is en de werknemer niet ziek is. De werknemer behoudt zijn/haar volledige aanspraak op loon gedurende de periode van het thuiszitten.
De werknemer zal vervolgens de adviezen van de deskundige of arbodienst, waaronder het ondergaan van een geneeskundig onderzoek, moeten opvolgen.
3. Moet mijn werknemer ook een melding doen als er contact is (geweest) met een iemand die mogelijk met het coronavirus is besmet?
Of de bepaling ‘besmettelijke ziekten derden’ ook geldt voor contact met anderen met een ‘vermoedelijke coronabesmetting’ is niet duidelijk. Wij menen dat, gelet op de zeer uitzonderlijke situatie, op dezelfde wijze door werknemer en werkgever gehandeld moet worden. Juist omdat het onderwijs een vitaal beroep is en de gevolgen van besmetting van (meerdere) collega’s en leerlingen/studenten groot zijn.
4. Mijn werknemer heeft een ziek kind. Mag hij/zij thuis blijven?
Ja. Uw werknemer heeft recht op kortdurend zorgverlof (zie bijvoorbeeld artikel 8.7 cao PO, artikel 15.1 cao VO, en artikel 5.1 en 5.2 WAZO). Dit verlof kan maximaal 2 weken duren. Tijdens dit verlof moet u het loon van uw werknemer doorbetalen. Indien uw werknemer na het zorgverlof nog niet aan het werk kan, heeft hij/zij in beginsel geen recht op loon. Kijk naar mogelijkheden voor thuiswerken of het opnemen van (andersoortig) verlof.
5. Mijn werknemer heeft een kind of partner in een door het RIVM aangeduide risicogroep, hij/zij blijft uit voorzorg thuis en kan niet vanuit huis werken. Heeft mijn werknemer recht op loon?
Nee, in beginsel heeft uw werknemer geen recht op doorbetaling van het loon.
6. Kunt u tijdelijke urenuitbreidingen stopzetten als u door het coronavirus minder werk heeft?
Nee, dit kan niet. Met uw werknemer zijn bepaalde afspraken gemaakt over de tijdelijke uitbreiding. De tijdelijke uitbreiding loopt pas van rechtswege af na de afgesproken duur of nadat de ontbindende voorwaarde (bijvoorbeeld het herstel/de terugkomst van een collega) intreedt. U kunt wel gezamenlijk met uw werknemer afspreken dat de tijdelijke uitbreiding stopgezet wordt, maar u kunt dit niet eenzijdig (tussentijds) doen.
7. Er is niet voldoende werk door het coronavirus, hebben mijn werknemers dan recht op loon?
Ja. Dit komt voor rekening en risico van de werkgever.
8. Mijn werknemer werkt momenteel veel extra omdat werk van een verzuimende collega moet worden opgepakt, hoe ga ik hiermee om?
Voor overwerk gelden in beginsel de overwerkbepalingen uit de cao. We adviseren u om de werknemer te vragen zijn/haar extra uren op te schrijven en te kijken of dit structureel is of tijdelijk en te bespreken hoe en wanneer deze in tijd-voor-tijd kunnen worden opgenomen. Indien compensatie in tijd aantoonbaar niet mogelijk is, kan in overleg met de werknemer besloten worden tot uitbetaling.
9. Worden vervangingskosten in het primair onderwijs vergoed door het Vervangingsfonds?
Ja. De kosten voor vervanging van werknemers die in verband met het coronavirus uit voorzorg thuisblijven worden vergoed door het Vervangingsfonds (Vf). Het Vf controleert normaliter of de termijn van acht weken voor cases is verstreken. Omdat het in deze periode voor schoolbesturen niet altijd mogelijk is om de gevraagde documenten tijdig te kunnen leveren aan het Vf, wordt de termijn van 8 weken gedurende deze periode opgeschort.
Het Vf hanteert normaal een indieningstermijn van 3 maanden en 5 werkdagen na afloop van de maand waarin de vervanging heeft plaatsgevonden. Deze termijn wordt gedurende deze periode verlengt naar zes maanden.
Het Vf is op dit moment hard bezig om een passende oplossing te vinden voor het feit dat schoolbesturen hun poolers niet of nauwelijks kunnen inzetten en de negatieve gevolgen hiervan voor het inzetpercentage van de vervangingspools. Zodra deze oplossing er is wordt u hierover door ons uiteraard geïnformeerd.
Dit blog werd mede geschreven door mr. Johanneke Bos. Johanneke was bij Nysingh werkzaam van 2001 t/m 2022