In het arrest van het Gerechtshof Amsterdam van 1 februari 2022 (ECLI:NL:GHAMS:2022:248) gaat het om de vraag of er in een geval van WAM-dekking toch geen polisdekking is in verband met de alcoholclausule in de polis.

Veroorzaken ongeval onder invloed

Een jongen gaat met een vriend stappen. In de vroege ochtend van 21 september 2014 komt de jongen met zijn vriend thuis en duwt hij de auto van zijn ouders, zonder deze te starten, de straat uit, zodat zijn ouders hem niet horen. Vervolgens veroorzaakt hij, terwijl hij onder invloed van alcohol is, een ongeval. Zijn vriend loopt daarbij als bijrijder letsel op.
Univé is de WAM-verzekeraar van de auto en zij vergoedt de schade van de vriend.
Univé wil de schade vervolgens verhalen op de bestuurder.
In de polis van Univé is van dekking uitgesloten schade die is ontstaan terwijl de bestuurder niet in de auto had mogen rijden, omdat alcohol is genuttigd. Univé is van mening dat er wel sprake is van WAM-dekking in deze situatie, maar geen polisdekking.

Wettelijke basis: artikel 15 lid 1 WAM

Univé baseert haar vordering jegens de bestuurder op artikel 15 lid 1 WAM. Uit artikel 15 lid 1 WAM volgt dat verhaal op de bestuurder mogelijk is als de bestuurder niet te goeder trouw mocht aannemen dat zijn aansprakelijkheid door een verzekering was gedekt.

Bekendheid met alcoholclausule in de polisvoorwaarden?

Oordeel van de kantonrechter:

Univé heeft haar vordering beperkt, zodat de kantonrechter in eerste instantie bevoegd was. De bestuurder heeft ter zitting tegenover de kantonrechter verklaard dat hij niet op de hoogte was van de polisvoorwaarden met betrekking tot alcohol. Univé heeft gesteld dat het een feit van algemene bekendheid is dat een verzekeraar van een auto geen schade vergoedt als die is ontstaan terwijl de bestuurder onder invloed van alcohol was. Om die reden zou er van moeten worden uitgegaan dat de bestuurder niet te goeder trouw was zoals bedoeld in artikel 15 lid 1 WAM.
De kantonrechter oordeelt dat er naar zijn mening geen sprake is van een feit van algemene bekendheid en wijst de vordering af.

Oordeel Gerechtshof:

Univé gaat in hoger beroep. Het Hof oordeelt evenals de kantonrechter dat de bestuurder niet bekend was met de polisvoorwaarden. Hij besefte dat hij deed wat niet was toegestaan, maar dat is niet beslissend. Het ging er om of hij wist wat de consequenties van het gebruik van alcohol voor de dekking onder de verzekering zouden zijn als hij schade zou veroorzaken. Dat hij daarvan op de hoogte was, wordt door het Hof niet aangenomen.
Vervolgens gaat het Hof uitvoerig in op de stelling van Univé dat het een feit van algemene bekendheid is dat schade veroorzaakt door een bestuurder onder invloed van alcohol van dekking is uitgesloten. Het Hof komt tot de conclusie dat het algemene publiek in 2014 niet geacht werd te weten dat er WAM-verzekeraars zijn die de polisdekking met een alcoholclausule hebben beperkt, zodat een verschil kan ontstaan tussen de WAM-dekking en de polisdekking. Het Hof stelt dat de WAM-verzekering een externe en een interne kant heeft en dat voor het begrijpen van de dekkingsconsequenties specifieke kennis en enig juridisch inzicht nodig is.
Univé had gesteld dat in 1999 35%, in 2015 40% en medio 2021 97% van de WAM-verzekeraars een alcoholuitsluiting hanteren. Het Hof oordeelt dat, nu het hier gaat om een ongeval in 2014 niet gezegd kan worden dat toen algemeen bekend was dat een bestuurder die met te veel alcohol op achter het stuur plaatsnam, niet te goeder trouw mocht aannemen dat zijn aansprakelijkheid door een verzekering was gedekt.

 

Evenals de kantonrechter wijst het Gerechtshof de vordering van Univé derhalve af.
Van belang is te vermelden dat door Univé cassatie is ingesteld.

Commentaar:

Gevolg van dit arrest is dus dat deze beschonken bestuurder die schade veroorzaakt hiervan in het geheel geen financieel nadeel ervaart. Of het arrest grote gevolgen heeft, is de vraag, nu het nadrukkelijk gaat om een beoordeling van een ongeval in 2014 en nadien het gebruik van alcoholclausules in elk geval flink is toegenomen. Het tijdsverloop zal van invloed kunnen zijn op de beoordeling van nieuwe situaties. Bovendien moeten we het oordeel van de Hoge Raad nu afwachten.