Een wat onderbelichte figuur in de Omgevingswet is de moderniseringslocatie. Onterecht, want deze aanwijzing kan met name bij binnenstedelijke ontwikkelingen uitkomst bieden, door hier grondbeleidsinstrument als onteigening of Wvg aan te koppelen. Carola van Andel schreef hierover in het praktijkblad Grondzaken en gebiedsontwikkeling van Sdu (uitgave april 2022, nummer 2).
De moderniseringslocatie onder de Omgevingwet
Wat als bestaande bebouwing wél de gewenste functie heeft, maar de kwaliteit van de bebouwing niet (meer) voldoende is? Onder de Omgevingswet kunnen overheden dergelijke locaties aanwijzen als moderniseringslocatie (artikel 4.18 Omgevingswet). Dit kan in een voorkeursrechtbeschikking, omgevingsvisie, programma of omgevingsplan. De aanwijzing kan met name bij binnenstedelijke ontwikkelingen uitkomst bieden. Kort gezegd moet de bebouwing worden gemoderniseerd of vervangen door vergelijkbare bebouwing van (nagenoeg) gelijke bouwmassa. Totdat de modernisering is voltooid, wordt de bebouwing geacht af te wijken van de functie of bestemming. Ook als het feitelijk gebruik in overeenstemming is met het bestemmingsplan. Deze fictie maakt het vestigen van een voorkeursrecht of onteigening voor de beoogde modernisering mogelijk. Zonder deze fictie zou immers de beoogde bestemming reeds gerealiseerd zijn en geen noodzaak tot onteigening bestaan.
Helemaal nieuw is deze figuur niet. Dit artikel is de opvolger van art. 3.5 Wet ruimtelijke ordening (Wro). Tot dusver is hier weinig gebruik van gemaakt. Toch krijgt de figuur een plaats binnen de nieuwe Omgevingswet. Zou de moderniseringlocatie onder de Omgevingswet aan terrein gaan winnen? Dat weten we nog niet. Het is in ieder geval een extra mogelijkheid voor overheden om (binnenstedelijke) herontwikkeling voor bijvoorbeeld woningbouw af te dwingen. En met het oog op de huidige uitdagingen in de woningbouw kan dat goed van pas komen.
Meer weten?
Heeft u interesse in het hele artikel of wilt u meer weten over moderniseringslocaties, gebiedsontwikkeling of grondzaken in het algemeen? Neem dan contact op met Carola van Andel, onteigeningsadvocaat of met ons team Grondzaken.