Bij een opstalverzekering hoort uiteraard een gebouw dat verzekerd is. Een bijzondere situatie doet zich echter voor wanneer er wel een gebouw bestond dat verzekerd is, maar dit gebouw tijdens de looptijd van de opstalverzekering gesloopt wordt en er nieuwbouw plaatsvindt. Blijft de opstalverzekering dan gewoon doorlopen en geldt deze ook voor het nieuwe gebouw? Of ontstaan er dan complicaties voor de verzekering?
De zaak bij de Rechtbank Overijssel
Onlangs deed de Rechtbank Overijssel uitspraak in een verzekeringsgeschil over zo’n situatie (ECLI:NL:RBOVE:2025:490). Het ging daar om de eigenaren van een woning, waarvoor zij een woonhuisverzekering hadden afgesloten. De eigenaren waren van plan om de woning te slopen en een nieuwe te bouwen. In de tussentijd zouden zij wonen in een stal met hobbyruimte op het terrein.
De assurantietussenpersoon van de eigenaren had met de woonhuisverzekeraar contact opgenomen met de vraag of ook de stal met hobbyruimte als zodanig verzekerd kon worden. Daarbij meldde de tussenpersoon als reden dat de eigenaren van plan waren om de bestaande woning te slopen en een nieuwe te bouwen. De verzekeraar was hiermee akkoord.
Nadien werd de bestaande woning gesloopt en is gestart met de bouw van de nieuwe woning. Nadat deze casco werd opgeleverd brak twee dagen later brand uit in de meterkast. De schade werd beraamd op bijna vier ton. De eigenaren deden een beroep op de woonhuisverzekering, die gewoon was blijven doorlopen en waarvoor zij ook steeds premie hadden betaald.
De woonhuisverzekeraar wees echter dekking af. Volgens de verzekeraar hadden de eigenaren de sloop van de bestaande woning en de nieuwbouw moeten melden. De verzekeraar stelde zich op het standpunt dat de eigenaren dit niet correct hadden gedaan en dat daarom de verzekering automatisch was geëindigd na de sloop. Verder bestreed de verzekeraar dat ook de nieuwe woning viel onder het verzekerd object en beriep de verzekeraar zich op een dekkingsuitsluiting.
Het oordeel van de rechtbank
De Rechtbank Overijssel verwierp echter één voor één de verweren van de verzekeraar. Ik vat het oordeel van de rechtbank hieronder beknopt samen.
Allereerst oordeelde de rechtbank dat de sloop van de bestaande woning niet had geleid tot een beëindiging van de woonhuisverzekering. In de verzekeringsvoorwaarden stonden wel situaties genoemd die tot een einde van de verzekering leiden, maar het verdwijnen van het verzekerd object zoals door sloop stond daarbij niet genoemd. Verder stond wel in de voorwaarden dat de verzekerde een risicoverandering moest melden en dat de verzekeraar de verzekering dan mocht beëindigen. Volgens de rechtbank was sloop echter geen risicoverandering die nadelig was voor de verzekeraar (maar juist een voordeel), zodat de sloop daarom niet als risicoverandering gemeld hoefde te worden. Bovendien wees de rechtbank erop dat de sloop en nieuwbouw wel degelijk bij de verzekeraar gemeld waren, namelijk toen de stal op het terrein aan de polis werd toegevoegd.
De woonhuisverzekering was dus nog steeds van kracht gebleven. De vervolgvraag of ook de nieuwe woning als zodanig onder het verzekerd gebouw viel, beantwoordde de rechtbank bevestigend. De nieuwe woning viel onder de omschrijving van de verzekerde woning op het polisblad. Dat de nieuwe woning twee keer zo groot was als de oude woning maakte hierbij niet uit. En dat de verzekeraar geen woningen in aanbouw wilde verzekeren, maakte evenmin dat de nieuwe woning niet onder de omschrijving op het polisblad viel.
De rechtbank oordeelde vervolgens dat de verzekeraar terecht stelde dat de eigenaren ook de oplevering van de nieuwe woning hadden moeten melden omdat dit een risicowijziging was volgens de verzekeringsvoorwaarden. Volgens de rechtbank hadden de eigenaren die melding uiteindelijk ook tijdig – binnen 30 dagen – gedaan, bij de schademelding vijf dagen na de oplevering.
Tot slot had de verzekeraar nog een beroep gedaan op een uitsluiting van fouten bij de bouw of installatie. De verzekeraar had onvoldoende onderbouwd dat daarvan sprake was. De rechtbank oordeelde daarom dat de verzekeraar dekking moest bieden en een voorschot moest betalen.
Een paar lessen voor de praktijk
De uitspraak van de Rechtbank Overijssel laat zien dat de precieze gevolgen van de sloop en nieuwbouw van de verzekerde opstal afhangen van de betreffende verzekeringsvoorwaarden en omstandigheden. In het Burgerlijk Wetboek zelf is niets over dit vraagstuk te vinden.
Voor een verzekeraar die wil dat een opstalverzekering niet zomaar doorloopt als het verzekerde gebouw wordt gesloopt en er nieuwbouw plaatsvindt, is het belangrijk om dit van tevoren duidelijk in de verzekeringsvoorwaarden op te nemen. Anders kan het gevolg zijn dat een verzekerde nog steeds onverkort dekking mag verlangen voor schades aan de nieuwbouw.
Voor een verzekerde die wil dat zijn nieuwe woning ook is verzekerd, is het verstandig om dit ook van tevoren goed na te gaan. In de zaak bij de Rechtbank Overijssel liep het uiteindelijk goed af voor de verzekerde, maar wanneer de verzekeringsvoorwaarden anders waren geweest, zou de uitkomst heel wel anders kunnen zijn geweest.
Vragen
Heeft u vragen over opstalverzekeringen of heeft u advies of bijstand nodig? Neem contact op met onze verzekeringsrecht specialisten.
