Binnen familiebedrijven is bedrijfsoverdracht vaak complexer dan het lijkt. Oprichters denken dat alles is besproken met hun opvolgers, en andersom. In de praktijk blijkt dat misverstanden en onduidelijkheden eerder regel dan uitzondering zijn. Dat besef leidde in 2010 tot de oprichting van Boon Academy, een initiatief van Boon Accountants Belastingadviseurs en Harry de Weerd van Envisioning Management Consultants om in eerste instantie opvolgers van een familiebedrijf, maar later ook startende ondernemers te ondersteunen. Nysingh is een trouwe partner van Boon Academy. Angelique, notaris en partner bij Nysingh, is al jaren betrokken. Tijdens de avonden noemen wij de Boon Academy ook wel ‘Familiebedrijven in de overgang’.
Leren van én met elkaar
Het programma biedt een combinatie van inhoudelijke verdieping en persoonlijke ontwikkeling. Onderwerpen als financiering, fiscaliteit, juridische structuren en automatisering komen aan bod. Ook is er aandacht voor de ondernemer zelf: welke rol past bij jou en hoe neem je die verantwoordelijkheid? Jan: “We laten sinds kort ook succesvolle ondernemers aan het woord. Dat inspireert.” Angelique: “Ik vind het een hele goede toevoeging, dat dat aspect erbij is gekomen.”
De bijeenkomsten vinden plaats op het kantoor van Boon in Apeldoorn en worden afgesloten met een diner. “Wat ik een hele leuke toevoeging vind, is dat we na afloop met elkaar eten. Zo ontstaat op een natuurlijke manier contact tussen de ondernemers,” aldus Jan. “Dat sociale aspect is misschien wel net zo waardevol als de inhoud.”
Een natuurlijke samenwerking
De samenwerking met Nysingh ontstond vrijwel vanzelfsprekend. Angelique, notaris bij Nysingh, was al vroeg betrokken bij de Boon Academy. “We hebben samen in de afgelopen twintig jaar mooie en grote trajecten gedaan voor het MKB. Wij hebben nog steeds veel gemeenschappelijke relaties. Dan bouw je vertrouwen op en gun je het elkaar.”
Jan: “Toen Boon Academy ontstond, was Nysingh by far het grootste advocaten/notarissenkantoor in Apeldoorn en ook het kantoor waar wij de meeste klik mee hadden.” Angelique: “Wij hebben, nog altijd, een grote familiebedrijvenpraktijk en veel kennis en ervaring met die doelgroep. Die inhoudelijke aansluiting én het persoonlijke vertrouwen vormden de basis voor de samenwerking.”
Heldere rolverdeling
Boon Academy organiseert het traject, Nysingh is partner, levert inhoudelijke expertise én mag cliënten introduceren binnen de Academy. Angelique verzorgt een opleidingsavond over de juridische aspecten van bedrijfsoverdracht. “We gaan dan in op vragen als: hoe voer je het gesprek over de overgang naar de volgende generatie, wat zijn de juridische en fiscale gevolgen, wat moet er privé geregeld worden?”
Voor Angelique is het waardevol om cliënten op deze manier iets extra’s te kunnen bieden: “Het geeft verdieping en je leert ondernemers echt kennen. Niet alleen juridisch, maar ook als mens.”
Jan benadrukt de kracht van de interactie binnen de groep. “Mensen bouwen hier een netwerk op dat verder gaat dan de Boon Academy. Ze weten elkaar te vinden, ook later, als ondernemer of als sparringpartner. Dat is de échte meerwaarde.”
Leren van de praktijk
Inmiddels heeft de Boon Academy mooie voorbeelden van succesvolle trajecten. “Zo zijn er twee deelnemers die samen een bedrijf hebben opgezet in het inklaren van gevaarlijke stoffen op Schiphol. Ze zijn een paar jaar geleden begonnen en hebben inmiddels twaalf man in dienst,” vertelt Jan trots.
Een ander succesverhaal: “Twee jongens met een technische achtergrond leerden elkaar kennen in de trein. Ze zeiden: we zijn wel klaar met praten over bier en vrouwen, laten we een ‘bedrijfje’ beginnen. Inmiddels hebben ze acht medewerkers, bouwen ze een bedrijfshal en lopen ze tegen allerlei groeivraagstukken aan. Bij ons vinden ze het klankbord om daarover te sparren.”
Onderliggende dynamiek in familiebedrijven
De echte uitdaging zit volgens Jan en Angelique vaak in de onderlinge familieverhoudingen. “Hoe zorg je dat familieleden elkaar blijven begrijpen?” zegt Jan. “En hoe maak je goede afspraken over rolverdeling en verwachtingen?” Angelique vult aan: “Het juridische verhaal is belangrijk, maar minstens zo belangrijk is dat je blijft praten en helder hebt wie welke rol heeft.”
Ze merken dat het voor ouders lastig kan zijn om los te laten. “We hebben ook jaren gehad dat we ouderavonden organiseerden om hen te betrekken en bewust te maken dat hun rol verandert. Het is soms echt nodig om dat expliciet te benoemen: als voetballer kun je ook pas scoren als je wordt opgesteld.” Zo werkt het ook in een familiebedrijf. Krijg je als opvolger de kans niet omdat de ouders in de weg zitten, dan kun je ook niet laten zien dat je het kunt.
Vooruitkijken en vernieuwen
Nieuwe thema’s zoals AI en persoonlijke leiderschapstrajecten zijn inmiddels opgenomen in het programma. Angelique: “Het mooie is dat het programma blijft vernieuwen. Het ligt niet ergens tien jaar op de plank, maar wordt steeds aangepast aan de actualiteit.”
Over uitbreidingsplannen zijn Jan en Angelique eensgezind: voortbouwen op wat er is. Angelique: “De samenwerking loopt goed zoals die is.” Jan voegt toe: “We worden zelf ook ouder: uiteindelijk moeten ook wij worden opgevolgd, dat hoort erbij.” Nu zijn we daar nog niet mee bezig.
Passie, doorzettingsvermogen en realisme
Tot slot hebben Jan en Angelique een boodschap voor startende ondernemers. Angelique: “Volg je passie, dat is zó belangrijk.” Jan: “En je moet het echt leuk vinden, want je gaat het nog heel lang doen. Zeker binnen een familiebedrijf, waarin je ook te maken krijgt met broers, zussen en ouders.”
Angelique: “Ondanks alles moet de familieverhouding in stand blijven, het is vallen en opstaan als ondernemer.” Jan voegt er nog aan toe: “Ondernemen is vooral: doorzetten. Er zijn meer tegenvallers dan meevallers. Zolang je blijft leren en om je heen blijft kijken, is er veel mogelijk.”