Calamiteiten moeten gemeld – ook door de zelfstandig praktijkhouder

Dat is bepaald in artikel 11 van de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Die plicht rust op de zorgaanbieder. In de zin van de wet is dat niet alleen een zorginstelling (zoals bijvoorbeeld een ziekenhuis, een verpleeghuis of een GGZ-instelling) maar per 1 januari 2016 is dat óók een solistisch werkende zorgverlener (dus bijvoorbeeld een huisarts, tandarts of fysiotherapeut).

Uit onderzoek van VvAA blijkt dat veel solistisch werkende zorgverleners niet op de hoogte zijn van deze verplichting. Dit terwijl de IGJ hiervoor een aanzienlijke boete kan opleggen.

Calamiteit

De definitie van een calamiteit is te vinden in de Wkkgz, en wel in artikel 1: een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg en die tot de dood van een cliënt of een ernstig schadelijk gevolg voor een cliënt heeft geleid.

Een calamiteit dient uitdrukkelijk te worden onderscheiden van een complicatie of incident. Hiervan luiden de definities:

• Een complicatie is een onbedoelde of ongewenste uitkomst van zorg tijdens of volgend op het (niet) handelen van een hulpverlener, die voor de gezondheid van de patiënt zodanig nadelig is, dat (be)handelen noodzakelijk is, dan wel dat er sprake is van (onherstelbare) schade.
• Een incident is een onbedoelde gebeurtenis tijdens het zorgproces, die tot schade aan de patiënt heeft geleid, had kunnen leiden of (nog) zou kunnen leiden.
  Voor zorgaanbieders is niet in alle gevallen makkelijk te beoordelen of sprake is van een complicatie, een incident (die moet worden gemeld in het VIM-systeem) of van een meldingsplichtige calamiteit.

De IGJ hanteert als uitgangspunt dat bij een complicatie er iets niet goed is gegaan, dat bij een incident er iets niet goed is gedaan en dat bij een calamiteit er iets niet goed is gedaan terwijl dat ook heeft geleid tot ernstige schade voor de patiënt, of zelfs de dood tot gevolg heeft gehad. Bij incidenten en calamiteiten heeft de kwaliteit van zorg een rol gespeeld, bij complicaties niet.

De IGJ geeft de zorgaanbieder maximaal zes weken de tijd om te onderzoeken of het om een calamiteit gaat of niet.

Onverwijlde melding

Zodra duidelijk is – dat kan meteen zijn, of lopende de onderzoekstermijn van 6 weken – dat sprake is van een calamiteit, moet hiervan binnen 3 werkdagen melding worden gedaan bij de IGJ.

Hoe kunnen we u helpen?

Heeft u hierover vragen of wilt u advies, neemt u dan contact op met de experts van de Marktgroep Zorg van Nysingh. Zij kunnen u hierover nader informeren.

Dit blog werd geschreven door mr. Danielle Zwartjens. Danielle was bij Nysingh werkzaam van december 2019 tot november 2022.