Aanleiding wetsvoorstel

Op grond van de Wkkgz moeten zorgaanbieders aangesloten zijn bij een door de Minister van VWS erkende geschilleninstantie. De Wkkgz is in 2021 geëvalueerd door ZonMw. Daarnaast heeft in 2023 een verdiepend onderzoek naar de geschilleninstanties uit de zorg plaatsgevonden door de KWINK groep. Uit beide studies vloeien aanbevelingen ter verbetering van de werking van de Wkkgz voort.

Deze aanbevelingen hebben met name betrekking op de kwaliteit van de geschilleninstanties. Met name vanuit het perspectief van de cliënten is deze nog onvoldoende. Volgens het verdiepend onderzoek moet daarom de geschilbeslechting worden geprofessionaliseerd en doorontwikkeld.

Met deze wetswijziging wordt (gedeeltelijk) opvolging gegeven aan deze aanbevelingen.

Inhoud wetsvoorstel

Het wetsvoorstel bevat (onder meer) de volgende wijzigingen.

Aanvullende eisen aan geschilleninstanties

Ten eerste worden er extra eisen gesteld aan de geschilleninstanties, vergelijkbaar met de eisen die ook aan andere geschilleninstanties (buiten de zorg) worden gesteld. Deze extra eisen hebben betrekking op onder meer de informatievoorziening, deskundigheid en onafhankelijkheid van de geschilleninstanties. Ook komt er met dit wetsvoorstel de mogelijkheid om bij lagere regelgeving als eis op te leggen dat een geschilleninstantie een minimaal aantal zaken moet behandelen. Uit de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel blijkt dat de Implementatiewet buitengerechtelijke geschillenbeslechting consumenten als inspiratiebron heeft gediend voor het onderhavige wetsvoorstel.

Recht op samenvatting van het calamiteitenonderzoek

Ten tweede wordt in het wetsvoorstel geregeld dat de zorgaanbieder de cliënt actief informeert over het calamiteitenonderzoek en dat de cliënt recht krijgt op een samenvatting van het calamiteitenrapport indien de cliënt daarom verzoekt. In de praktijk bieden zorgaanbieders al regelmatig inzage in deze rapporten of de conclusies daarvan.

Verlenging termijn klachtenafhandeling

Er wordt een mogelijkheid geboden om de termijn voor klachtafhandeling verder te verlengen. Daarvoor gelden extra voorwaarden, namelijk (i) dat aan de klager moet worden toegelicht waarom de termijn wordt verlengd; (ii) dat de klager met de verlenging van de termijn instemt en (iii) de klager moet ook instemmen met de door de zorgaanbieder voorgestelde termijn waarop de klacht wel afgehandeld moet worden. Als de klager hier niet mee instemt, kan de termijn niet verlengd worden.

Meer nadruk op samenwerking als onderdeel van goede zorg

Ten derde wordt met het wetsvoorstel verduidelijkt dat samenwerking onderdeel kan zijn van goede zorg. Dit wordt daarom nadrukkelijker in artikel 3 geregeld. In artikel 3 Wkkgz is nu al geregeld dat een instelling zorgdraagt voor een zodanige toedeling van verantwoordelijkheden, bevoegdheden alsmede afstemmings- en verantwoordingsplichten, dat een en ander redelijkerwijs moet leiden tot het verlenen van goede zorg. Dit wetsvoorstel verduidelijkt dat deze inspanningsverplichting óók ziet op samenwerking op het gebied van zorg over de grenzen van een instelling heen, dus de samenwerking met andere instellingen of solistisch werkende zorgverleners.

Verlenging van een bevel op grond van de Wkkgz

In het wetsvoorstel wordt voorgesteld om het mandaatverbod uit artikel 27, zesde lid van de Wkkgz te schrappen. Dat betekent dat het eenvoudiger wordt voor de IGJ om een bevel aan een zorgaanbieder te verlengen. Het besluit omtrent de verlenging van een bevel kan nu wel aan een ambtenaar van de IGJ worden gemandateerd, zij het dat enkel een hiërarchisch hoger geplaatste ambtenaar dan de ambtenaar die betrokken was bij het opleggen van het bevel, daarmee kan worden belast.

Schrappen vergewisplicht

Ook wordt de mogelijkheid van zorgaanbieders die een instelling zijn om in het kader van de vergewisplicht bij IGJ na te vragen of ten aanzien van een zorgverlener sprake is van een situatie die voor de veiligheid van cliënten of de zorg een ernstige bedreiging kan betekenen geschrapt. Daarmee komt ook te vervallen het aantekeningenregister bij de IGJ op grond van het Uitvoeringsbesluit Wkkgz. Dat laat onverlet dat de vergewisplicht op grond van artikel 4, eerste lid, aanhef en onder a, van de Wkkgz blijft bestaan. Zorgaanbieders blijven op grond hiervan verplicht zich te vergewissen of de wijze waarop zorgverleners in het verleden hebben gefunctioneerd niet in de weg staat aan het inzetten van de zorgverleners bij het verlenen van zorg.

Reactietermijn

Op het wetsvoorstel kan tot 10 juni aanstaande gereageerd worden. Wij geven als aandachtspunt mee dat de voorgestelde verbeteringen aan de geschillenprocedure met name zijn ingegeven vanuit het doel om de positie van de cliënt te versterken. Wij signaleren in onze praktijk dat ook zorgaanbieders in de geschillenprocedure niet altijd tevreden zijn met de kwaliteit van, met name, de uitspraken. Ook zien we in de praktijk dat geschilleninstanties wisselende uitspraken doen over hun bevoegdheid om partijen iets op te dragen. Zorgaanbieders zouden hier in een reactie op het wetsvoorstel aandacht voor kunnen vragen.