Per 1 januari 2023 treedt het gewijzigde Besluit prijsaanduiding producten in werking. Dit betekent dat een verkoper niet meer korte tijd de prijs van een product of dienst mag verhogen om vervolgens deze prijs te verlagen en dit onterecht als een aanbieding of aanzienlijke korting te presenteren.

De nieuwe regels bepalen concreet dat de oorspronkelijke prijs waar de korting over wordt gegeven (de ‘van-prijs’), de laagste prijs moet zijn die de verkoper 30 dagen voorafgaand aan de aanbieding heeft gevoerd.

Wettelijk kader

Op 28 mei 2022 trad de richtlijn modernisering consumentenbescherming (Richtlijn (EU) 2019/2161) (hierna: “Moderniseringsrichtlijn”) in werking. De Moderniseringsrichtlijn wijzigt vier bestaande Europese richtlijnen op het gebied van consumentenbescherming waaronder richtlijn 98/6/EG van het Europees Parlement en de Raad betreffende de bescherming van de consument inzake de prijsaanduiding van aan de consument aangeboden producten (hierna: “Richtlijn Prijsaanduiding”).

 

De Moderniseringsrichtlijn voegt aan de Richtlijn Prijsaanduiding een artikel toe (artikel 6 bis), dat bepaalt dat de handelaar bij het hanteren van een prijsvermindering (korting) de laagste prijs die hij in een periode van minimaal 30 dagen voorafgaand aan de toepassing van de prijsvermindering heeft gevoerd in het betreffende verkooppunt als referentieprijs (‘van’-prijs) moet hanteren.

 

Het doel van de nieuwe bepalingen is te voorkomen dat verkopers consumenten misleiden met prijsverminderingsacties, zoals het voor korte tijd verhogen van de prijs om deze daarna te verlagen en dit als een (significante) prijsvermindering te presenteren. Dit laat uiteraard onverlet dat de ondernemer zelf zijn prijzen kan vaststellen en de duur van zijn prijsverminderingsacties kan bepalen.

 

Daarnaast ziet de nieuwe bepalingen niet op prijsvergelijkingen met bijvoorbeeld de prijs die een concurrent hanteert en ook niet op andere promotie-uitingen. Aanvullend belet de algemene regel de verkoper niet om de prijs die van toepassing is buiten de actieperiodes te vermelden op het product.

 

In Nederland is de Richtlijn Prijsaanduiding geïmplementeerd in de Prijzenwet en het Besluit prijsaanduiding producten. In artikel 2b lid 2 van de Prijzenwet is een delegatiebepaling opgenomen waarmee de nieuwe hoofdregel met betrekking tot prijsverminderingen geïmplementeerd kan worden in het Besluit prijsaanduiding producten.

Uitzonderingen

Lidstaten mogen op deze nieuwe hoofdregel een aantal uitzonderingen introduceren, namelijk voor opeenvolgende prijsverminderingen, goederen met een beperkte houdbaarheid en voor producten die minder dan dertig dagen op de markt zijn. Nederland maakt gebruik van deze drie uitzonderingsmogelijkheden:

 

  • Een verkoper mag bij een onafgebroken opeenvolging van prijsverminderingen als ‘vorige prijs’ de prijs te communiceren die door hem is toegepast gedurende een periode die niet korter is dan dertig dagen voorafgaand aan de aankondiging van de eerste prijsvermindering. Hierbij mag de verkoper maximaal drie maanden blijven verwijzen naar de prijs waarover de eerste vermindering werd aangekondigd.Met name voor de kledingbranche is deze uitzondering relevant. Bijvoorbeeld korting op een kledingstuk die eerst 20% bedraagt, vervolgens 30% en daarna 50% is toegestaan.
  • Bij beperkt houdbare producten mogen verkopers de prijs die direct vóór de afprijzing werd gehanteerd als referentieprijs hanteren. Welke producten dit precies betreffen wordt geregeld in een ministeriële regeling. Uit de toelichting blijkt dat het voornemen is om een elk geval een tiental productcategorieën aan te wijzen, waaronder verse groenten, vers fruit, verse vruchtensappen en broodbakkerij- of banketbakkerijproducten die naar hun aard bestemd zijn om binnen 24 uur na de bereiding te worden geconsumeerd.
  • Producten die minder dan 30 dagen op de markt zijn, zijn per 1 januari 2023 ook uitgezonderd. Na 30 dagen vervalt de uitzondering voor het betreffende product. Het kabinet kiest voor deze uitzondering, omdat het zowel voor verkopers als consumenten gunstig is wanneer nieuwe producten binnen een periode van 30 dagen met korting kunnen worden aangeboden.

 

Op welke wijze andere lidstaten invulling geven aan deze uitzonderingsbepalingen is nog niet bekend. Nog niet alle lidstaten hebben de bepalingen uit de Richtlijn Prijsaanduiding omgezet in nationaal recht.

 

Wel is bekend dat bijvoorbeeld Duitsland ervoor gekozen heeft om alleen gebruik te maken van de uitzonderingsmogelijkheden voor beperkt houdbare producten en progressieve prijsverminderingen.

Handhaving

De Autoriteit Consument & Markt (ACM) houdt vanaf 1 januari 2023 na invoering van de maatregel hierop toezicht en gaat handhaven bij overtredingen.

 

De ACM heeft reeds eind 2021 bekend gemaakt dat zij (nog voor invoering van het gewijzigde besluit) reeds online aanbiedingen van 250 populaire producten (speelgoed en consumentenelektronica) van 25 webshops gedurende enkele maanden automatisch heeft vastgelegd.

 

Daarbij zag de ACM dat webshops regelmatig aanbiedingen deden die geen echte aanbiedingen waren. De ACM gebruikt deze inventarisatie als opmaat naar de handhaving van de nieuwe regels.