Governance in de zorg

De inrichting van governance in de zorg

Bestuurders van zorginstellingen dragen verantwoordelijkheid voor de wijze waarop hun organisatie is ingericht. Daarbij gaat het niet alleen om de formele structuur, maar ook om de praktische samenwerking met toezichthoudende en medezeggenschapsorganen. Vragen die wij in de praktijk vaak tegenkomen:

• Welke bevoegdheden hebben cliëntenraden, het medisch specialistisch bedrijf (MSB), de ondernemingsraad en vakgroepen?
• Welke organen moeten bij specifieke besluiten worden geconsulteerd of geïnformeerd?
• Hoe om te gaan met een cliëntenraad of ondernemingsraad die blijft vragen om informatie?
• Welke nevenfuncties mag een bestuurder of toezichthouder bedrijven en aan welke begrenzingen zijn zij gebonden?
• Hoe zorgen wij voor duidelijke mandatering, transparantie en besluitvorming?

De bestuurder moet bovendien waarborgen dat de organisatie beschikt over voldoende mensen en middelen om ‘goede zorg’ te leveren zoals bedoeld in de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz). Onze advocaten adviseren zowel bij nieuw op te richten als bestaande organisaties over uiteenlopende governancevraagstukken, met oog voor juridische kaders én bestuurlijke realiteit. Hierbij werken wij nauw samen binnen onze multidisciplinaire teams, waaronder onze specialisten gezondheidsrecht, ondernemingsrecht, en arbeidsrecht.

Juridisch kader: wetgeving en governancecodes

De governance van zorginstellingen wordt bepaald door diverse wettelijke kaders en leidraden.

Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza)

De Wtza vormt de basis voor de inrichting van toezicht bij zorgaanbieders. Deze wet introduceert onder andere:

• Meldplicht voor zorgaanbieders bij de IGJ;
• Vergunningplicht voor nieuwe en bestaande aanbieders;
• Verplichting tot een toezichthoudend orgaan (minimaal drie leden) voor bepaalde instellingen.

Wij adviseren regelmatig over de toepasselijkheid van de Wtza, de impact op de organisatiestructuur en het opstellen van statuten en reglementen die in lijn zijn met deze wet én de sectorale richtlijnen. Ons notariaat kan de formalisatie van de wijziging van statuten en reglementen verzorgen.

Governancecode Zorg

De Governancecode Zorg is een richtinggevend document dat brede navolging kent binnen de sector. Hoewel deze code geen formele wettelijke status heeft, wordt zij in de praktijk veelal als bindend beschouwd, bijvoorbeeld in zorgovereenkomsten met zorgverzekeraars. De code bevat uitgangspunten op het gebied van verantwoordelijk bestuur en toezicht, transparantie en verantwoording, en integriteit en evenwichtige besluitvorming. Wij ondersteunen zorginstellingen bij het vertalen van deze uitgangspunten naar de praktijk, onder meer door het opstellen en aanpassen van statuten en interne reglementen.

Intern toezicht en medezeggenschap

Naast de formele raad van toezicht of commissarissen, zijn er binnen zorginstellingen vaak meerdere gremia die toezicht houden of meedenken op inhoudelijk en strategisch niveau. Denk hierbij aan:

• De ondernemingsraad (geregeld in de Wet op de ondernemingsraden (WOR);
• De cliëntenraad (gebaseerd op de Wet medezeggenschap cliënten; zorginstellingen 2018 (Wmcz 2018);
• Het medisch specialistisch bedrijf (MSB) en vakgroepen;
• De verpleegkundige adviesraad of stafbestuur.

Wij begeleiden regelmatig bij het opstellen of herzien van reglementen voor de raad van bestuur, raad van toezicht en andere interne organen. Dit doen wij met oog voor juridische eisen, werkbaarheid in de praktijk en toekomstige samenwerking.

Extern toezicht: IGJ en NZa

Inspectie gezondheidszorg en jeugd (IGJ)

De IGJ houdt toezicht op de kwaliteit en veiligheid van de zorg en raakt daarmee rechtstreeks aan de governance binnen zorginstellingen. De IGJ beoordeelt of het bestuur verantwoordelijkheid neemt voor de geleverde zorg en of de organisatie voldoende sturing geeft aan kwaliteits- en veiligheidsbeleid. Daarbij wordt ook gekeken naar de wijze waarop de raad van toezicht zijn rol vervult, in het bijzonder bij het houden van toezicht op het functioneren van het bestuur. Verder onderzoekt de IGJ of risico’s binnen de organisatie tijdig worden gesignaleerd en beheerst, met het oog op continuïteit en patiëntveiligheid

Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)

De NZa ziet toe op de rechtmatige en doelmatige bekostiging van zorg. Een belangrijk onderdeel daarvan is de beoordeling of de administratieve organisatie en interne controle (AO/IC) van zorginstellingen op orde is. De raad van bestuur is verantwoordelijk voor het correct declareren van geleverde zorg, het inrichten van passende interne controlemaatregelen en het borgen van een transparant financieel beleid.

Onze specialisten begeleiden zorginstellingen bij onderzoeken van zowel de IGJ als de NZa. Dat doen wij in de voorbereidingsfase, tijdens lopende onderzoeken én indien nodig in bezwaar- of beroepsprocedures. Hierbij combineren wij kennis van gezondheidsrecht, bestuursrecht en compliance met praktische ervaring in de zorgsector.

Onze rol als juridisch partner

Wij adviseren en begeleiden zorginstellingen bij alle facetten van governance en toezicht, van een juridische analyse van bestuursstructuren en de inrichting van toezicht inclusief reglementen, tot de toepassing van relevante kaders zoals de Wtza, Wmcz 2018 en de Governancecode Zorg. Daarnaast ondersteunen wij bij geschillen met interne of externe toezichthouders, bij externe onderzoeken en in procedures bij onder andere de Ondernemingskamer, het Scheidsgerecht Gezondheidszorg en de civiele rechter. Dankzij onze uitgebreide ervaring in het zorgdomein, gecombineerd met diepgaande expertise in gezondheidsrecht, governance en compliance, zijn wij een solide juridisch sparringpartner voor bestuurders en toezichthouders.

Meer weten? Kom in contact

Heeft u vragen over governance of toezicht binnen uw zorginstelling? Wilt u uw organisatie toetsen aan de Wtza of Governancecode Zorg? Onze specialisten staan u graag pragmatisch, strategisch en met kennis van zaken bij.

U vindt hier het privacy statement van Nysingh.