Een bankgarantie is een verklaring van een bank om een geldsom aan de begunstigde te betalen, indien aan bepaalde in die verklaring genoemde voorwaarden is voldaan. De bankgarantie is dus een contractuele zekerheidsvorm. Dat heeft verschillende gevolgen.

Verschillende rechtsverhoudingen

Bij een bankgarantie zijn in beginsel drie partijen betrokken, die onderling een bepaalde relatie met elkaar hebben. Allereerst de relatie tussen de bank en de begunstigde van de bankgarantie: tussen die twee partijen wordt de bankgarantie afgesproken. Begunstigde is dus degene die een beroep kan doen op de bank om te betalen. Daarnaast hebben de bank en de opdrachtgever van de bankgarantie, de debiteur, een relatie. De relatie tussen de bank en de debiteur wordt ook wel met contra-garantie aangeduid. En dan is er nog de relatie tussen de begunstigde van de bankgarantie en de debiteur: deze sluiten in de regel de overeenkomst met elkaar op basis waarvan verplichtingen ontstaan, waarvan de nakoming door de bankgarantie worden verzekerd.

 

Deze driehoeksverhouding maakt ook dat partijen alert moeten zijn met het op de juiste plek en op de juiste wijze vastleggen van de onderlinge afspraken. Dit gaat in de praktijk nog wel eens mis, bijvoorbeeld bij de toepasselijkheid van algemene voorwaarden tussen de debiteur en de begunstigde. Zo schrijven de UAV voor dat als een begunstigde voornemens is om een bankgarantie in te roepen, hij hieraan voorafgaand de debiteur bij aangetekende brief in kennis stelt van dit voornemen. Vervolgens heeft de debiteur 10 dagen de tijd om een spoedprocedure bij de Raad van Arbitrage aanhangig te maken, waar vervolgens wordt geprocedeerd over de vraag of de begunstigde die garantie terecht inroept. Echter, de bank, die geen partij bij de overeenkomst tussen de debiteur en de begunstigde hoeft en mag zich hiervan niets aan te trekken, als over deze wachttijd niets is opgenomen in de bankgarantie. Dus de begunstigde die de bankgarantie afroept zonder de (vorm)vereisten van de UAV in acht te nemen pleegt misschien wanprestatie jegens de debiteur, maar de bank mag niet weigeren om de betaling te doen. Uiteraard zijn op dit uitgangspunt nuanceringen te bedenken.

 

Bewoordingen van de bankgarantie

Er kan nog veel meer misgaan met een bankgarantie. Zo was in het geschil dat aan de orde kwam bij de Rechtbank Den Haag op 22 juli 2022 (ECLI:NL:RBDHA:2022:7781) per vergissing een groepsvennootschap in de garantie als debiteur genoemd, die niet de partij was die de verplichtingen uit hoofde van de onderliggende overeenkomst moest nakomen. Dit betekende dat de rechtsverhouding waarvoor de bankgarantie was gesteld ontbrak. Als de overeenkomst waarvoor de bankgarantie is gesteld niet bestaat, kan de bankgarantie niet geldig worden ingeroepen, aldus de rechtbank. Onjuiste omschrijvingen van gezekerde overeenkomsten en partijen in de tekst van een bankgarantie is een veelvoorkomend probleem. Ook hier zijn enige nuanceringen denkbaar, maar het is uiteraard meer verstandig om aan de voorkant zorgvuldigheid te betrachten.

 

Dit, en nog veel meer, komt aan de orde in het webinar Bankgaranties dat Nysingh zal verzorgen op 26 juni aanstaande. Als u zich heeft opgegeven voor de mailings van ons kantoor, ziet u de uitnodiging voor dit webinar binnenkort langs komen. Natuurlijk mag u nu ook reeds uw interesse kenbaar maken door contact op te nemen met Diana Gunckel, advocaat Banking & Finance, met wie u ook contact kunt opnemen als u andere vragen heeft over dit onderwerp.