In het Klimaatakkoord zijn ambitieuze doelen opgenomen voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving.

De regering zet in op collectieve warmtenetten als alternatief voor de huidige warmtevoorziening. In dat kader is de Minister van Economische Zaken en Klimaat (hierna: Minister) afgelopen zomer de internetconsultatie van de Wet collectieve warmtevoorziening, beter bekend als de ‘Warmtewet 2’, gestart. Wij zullen in een blogserie, waarvan deze blog de inleiding is, de belangrijkste elementen en wijzigingen van de Warmtewet 2 toelichten.

Wat is een warmtenet?

Wat is een warmtenet eigenlijk? Het principe van warmtevoorziening door middel van een warmtenet is eenvoudig. Vanuit een bron wordt warm water naar gebouwen getransporteerd via een distributienetwerk. Het warme water wordt daar gebruikt voor verwarming. Het afgekoelde water wordt vervolgens weer teruggeleid naar de bron om weer opgewarmd te worden. De praktische uitvoering ligt gecompliceerder. Het transporteren van warm water over grote afstanden is veel lastiger dan het transport van andere soorten energievoorzieningen (zoals bijvoorbeeld aardgas). Dit komt door de energieverliezen. Daarnaast zijn er grote verschillen in temperatuur en noodzakelijke infrastructuur per warmtebron en afnemer. Dit betekent dat in de praktijk concurrentie tussen leveranciers niet mogelijk is.

De Warmtewet 2

De huidige Warmtewet heeft daarom als hoofddoel consumentenbescherming. De consumenten, afnemers van warmte, zijn gebonden aan de leverancier op wiens netwerk zij zijn aangesloten, ofwel ‘gebonden’ afnemers (in de Warmtewet 2: ‘verbruikers’). De Warmtewet reguleert de tarieven en beschermt tegen gebrekkige leveringszekerheid. Dit beperkte doel heeft in de praktijk tot kritiek geleid.

 

De Warmtewet 2 moet daar verandering in brengen en streeft de volgende doelen na: (a) groei van collectieve warmtesystemen mogelijk maken door nieuwe spelregels, (b) meer transparantie in de tariefstelling, (c) aanscherpen vereisten voor leveringszekerheid, en (d) zeker stellen van de verduurzaming. De Warmtewet 2 verandert dan ook op veel punten ten opzichte van het huidige systeem. Wij geven kort de belangrijkste wijzigingen.

 

In de eerste plaats voorziet de Minister een belangrijke rol voor gemeenten. Zij krijgen de bevoegdheid om een zogenaamd ‘warmtekavel’ vast te stellen. Een warmtekavel is een gebied waarvoor de gemeente een collectieve warmtevoorziening overweegt. Vervolgens krijgen gemeenten de bevoegdheid om een warmtebedrijf aan te wijzen voor een warmtekavel.

 

Ten tweede brengt de Warmtewet 2 rechten en plichten voor de warmteleveranciers met zich. Voor aangewezen warmtebedrijven en kleine warmtebedrijven geeft de Warmtewet 2 een gedetailleerde regeling. De verantwoordelijkheid voor de realisatie en exploitatie van het collectieve warmtesysteem ligt bij deze bedrijven. Bovendien moeten zij economisch eigenaar zijn van het warmtenet. Daarnaast hebben zij verscheidenen plichten om informatie te verzamelen en deze met de voorgeschreven betrokkenen te delen.

 

Ten derde introduceert de Warmtewet 2 een methode voor het berekenen van de tarieven. Dit systeem moet meer gebaseerd zijn op de gemaakte kosten. Hiermee zouden warmtebedrijven meer zekerheid moeten krijgen dat kosten die zij maken voor de uitvoering kunnen worden terugverdiend.

 

Ten slotte, voorziet de Warmtewet 2 in elementen die de verduurzaming van collectieve warmtesystemen moeten bewerkstelligen. Dit wordt onder andere gedaan door het opnemen van prestatienormen voor de CO2-uitstoot.

Voor de praktijk

Het is duidelijk dat de Warmtewet 2 veel gaat veranderen voor alle betrokken partijen. Daarnaast zal de consultatie versie waarschijnlijk ook nog op verschillende punten wijzigen, nu de Minister ook drie specifieke vragen aan de markt heeft gesteld:

  1. onder welke voorwaarden kan de integrale verantwoordelijkheid voor de warmtelevering worden ingevuld, indien het warmtenet niet in eigendom is van het aangewezen warmtebedrijf?
  2. aan welke (aanvullende) voorwaarden zou een netwerkbedrijf moeten voldoen indien zij het warmtenet van een collectief warmtesysteem verzorgt?
  3. welke nadere regels voor toegang tot warmtesystemen zijn wenselijk om koppeling van warmtesystemen van verschillende warmtebedrijven mogelijk te maken?

Wij zullen u op de hoogte houden en in de aankomende blogserie meenemen in de verschillende (hierboven aangestipte) onderwerpen van de Warmtewet 2.

 

Lees ook: Warmtewet 2: Welke rol voor gemeenten?