Het letsel is ontstaan tijdens het gereedmaken voor sloop van een woning in Amsterdam. X is daarbij, door onbekende oorzaak, van de trap tussen de 2e en de 1e verdieping gevallen. Niemand heeft het ongeval zien gebeuren. Uit aantekeningen van de Inspectie SZW blijkt dat de trap in goede staat verkeerde; het tapijt op de treden goed vast zat en er een deugdelijke leuning aanwezig was.

In de procedure bij het Hof gaat het om de vraag of de werkgever(s) aansprakelijk is (zijn) voor de door X als gevolg van zijn val geleden schade. Gerechtshof Amsterdam 1 september 2020, ECLI:NL:GHAMS:2020:2389.

Het Hof stelt voorop dat de werkgever op grond van artikel 7:658 BW zorg dient te dragen voor een veilige werkomgeving. De werkgever is aansprakelijk voor schade die de werknemer tijdens de uitoefening van zijn werkzaamheden lijdt, tenzij hij aantoont dat hij aan zijn zorgplicht heeft voldaan.

Veiligheidsmaatregelen werkgever

Welke veiligheidsmaatregelen van de werkgever verlangd mogen worden hangt af van alle omstandigheden van het concrete geval. Voor alledaagse risico’s hoeven in beginsel geen maatregelen te worden getroffen.

Sloopcombinatie heeft, gemotiveerd en met stukken onderbouwd, betoogd dat zij in algemene zin maatregelen heeft getroffen om het gevaar van vallen en struikelen op de werkvloer tegen te gaan. Zij heeft daarbij verwezen naar bepaalde kwaliteitscertificaten en naar een risico-inventarisatie en –evaluatierapport (RI&E), waaruit blijkt op welke wijze Sloopcombinatie in het algemeen de risico’s op de werkplek (waaronder struikelen en vallen) inventariseert en ondervangt.

In het bijzonder blijkt daaruit dat Sloopcombinatie gewend is om van elke werkplek een risico-inventarisatie te maken, op grond waarvan maatregelen worden getroffen en instructies worden gegeven, zo ook in dit geval. Daarnaast heeft zij, kort gezegd, gesteld dat X op haar kosten een VCA-cursus heeft gevolgd, waarbij aandacht is besteed aan hoe met de risico’s op de werkvloer moest worden omgegaan. Verder is X op de bewuste dag van een werkinstructie, veiligheidsschoenen en een helm voorzien.

Zorgplicht werkgever

Volgens het Hof heeft Sloopcombinatie daarmee voldoende aangetoond dat zij aan haar zorgplicht heeft voldaan. Voor alledaagse activiteiten en daaruit voortvloeiende alledaagse risico’s zijn in beginsel geen nadere maatregelen of voorzieningen vereist. Het Hof is met Sloopcombinatie van oordeel dat het gebruikmaken van een gewone vaste trap in een woning op zichzelf geen activiteit is die noopt tot het geven van nadere instructies of het treffen van speciale voorzieningen. Dit zou anders kunnen zijn als de trap, gezien de specifieke inrichting daarvan of de werkomstandigheden, een meer dan alledaags risico in het leven zou roepen.

Daarvan was hier geen sprake. De werkzaamheden van X bestonden uit het verwijderen van losse planken, vloerbedekking e.d. Kleine objecten, bijvoorbeeld gereedschap, werden via de trap naar beneden gebracht. Deze omstandigheden riepen geen groter risico in het leven dan het alledaagse risico dat is verbonden aan het gebruik van een trap in een woning. Het is heel gebruikelijk dat in een woning objecten, zoals ook gereedschap, via een trap naar boven of naar beneden worden gebracht. De trap is daarvoor bestemd en daarop ingericht, aldus het Hof.
Sloopcombinatie hoefde niet meer of andere maatregelen te treffen in de vorm van instructies of veiligheidsvoorzieningen, dan zij heeft gedaan. Het gaat om werkzaamheden (het naar beneden brengen van gereedschap) die niet afwijken van in de thuissituatie regelmatig voorkomende werkzaamheden of activiteiten, waarvoor – buiten de normale voorzichtigheid – geen bijzondere aandacht, concentratie en/of kennis is vereist. Het Hof oordeelt dat Sloopcombinatie aan haar zorgplicht heeft voldaan en daarom niet aansprakelijk is voor de gevolgen van het ongeval.

Alledaagse risico’s

Deze uitspraak van het Hof Amsterdam illustreert dat de lat ten aanzien van de zorgplicht van de werkgever weliswaar hoog ligt, maar dat als het gaat om de huis-, tuin- en keukenrisico’s van alledag niet van werkgevers verlangd wordt dat ze (ook) die risico’s (volledig) uitbannen. Werkgevers moeten uiteraard hun uiterste best doen om ongevallen te voorkomen, maar niet tot in het oneindige. Net als in het normale leven, zijn ook aan werk onlosmakelijk risico’s verbonden, die niet als vanzelf op de werkgever kunnen worden afgewenteld.