Energiebesparing onder de Omgevingswet

Deze twee verplichtingen gelden momenteel nog voor inrichtingen en bedrijven op basis van het Activiteitenbesluit milieubeheer. Hoe is dit onder de Omgevingswet geregeld?

Energie-audit

Allereerst de Energie-audit. In 2012 heeft het Europees Parlement de Europese Energie Efficiency-Richtlijn (EED) vastgesteld. Deze richtlijn is in juli 2015 geïmplementeerd door de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu in de Tijdelijke regeling implementatie artikelen 8 en 14 richtlijn energie-efficiëntie. Op basis van deze regeling moeten bepaalde bedrijven momenteel verplicht een energie-audit uitvoeren. Het doel van de audit is om bedrijven bewust te maken van hun energieverbruik én van de mogelijkheden om energie te besparen en te verduurzamen.

De energie-audit zal niet onder de Omgevingswet worden geregeld, maar via aparte energiewetgeving. De reden daarvoor is dat bij de tijdelijke regeling is aangesloten bij het begrip inrichting als bedoeld in de huidige Wet milieubeheer. Dit begrip komt in de Omgevingswet te vervallen. Ten aanzien van de energie-audit is daarom geconcludeerd dat de richtlijn energie-efficiëntie zich niet goed verhoudt tot het systeem van de Omgevingswet en het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). De energie-audit is daarom sinds 1 juli 2021 opgenomen in een aparte wet, de Wet implementatie EU-richtlijnen energie-efficiëntie.

Verplichting tot het nemen van energiebesparende maatregelen

Op grond van artikel 2.15 van het Activiteitenbesluit milieubeheer is een bedrijf momenteel verplicht om alle energiebesparende maatregelen te nemen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder. Deze verplichting geldt echter alleen voor ondernemingen die een inrichting van het type A of B drijven. Daarmee is de reikwijdte van deze verplichting voor ondernemingen beperkter dan de bovenstaande verplichting tot het uitvoeren van een energie-audit. Anders dan de energie-audit zal deze verplichting wel terugkeren onder de Omgevingswet, maar via verschillende grondslagen.

Ten eerste via het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). De regulering van de milieuactiviteiten onder de Omgevingswet vindt plaats via het begrip milieubelastende activiteit, en niet meer via het inrichting-begrip zoals onder de Wet milieubeheer. In het Bal zijn daartoe in hoofdstuk 3 de milieubelastende activiteiten aangewezen. Voor een aantal van deze activiteiten is in artikel 5.15 van het Bal bepaald dat alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van ten hoogste vijf jaar moeten worden getroffen.

Daarnaast is in het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl) in artikel 3.84 een soortgelijke bepaling opgenomen, maar dan ten aanzien van gebouwen:

Aan een gebouw of gedeelte daarvan worden alle energiebesparende maatregelen getroffen met een terugverdientijd van ten hoogste 5 jaar.

De wetgever heeft voor beide verplichtingen in de Omgevingsregeling een standaardlijst met erkende maatregelen opgenomen, waarmee een bedrijf kan voldoen aan de bovengenoemde verplichtingen. Deze maatregelen zijn voor beide verplichtingen opgenomen in de Omgevingsregeling (artikel 4.14 en artikel 5.32a van de Omgevingsregeling en de bijlagen).

Tot slot is het voor gemeenten mogelijk om in het Omgevingsplan een verplichting op te nemen voor milieubelastende activiteiten die zijn aangewezen in hoofdstuk 3.2 van het Bal. Deze verplichting is ook standaard opgenomen in de Bruidsschat in artikel 22.52, waaruit volgt dat alle energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van ten hoogste vijf jaar moeten worden getroffen. Ook voor gemeenten is er dus een duidelijke rol weggelegd in de energietransitie.

Dit blog betreft een bewerkte versie van een eerder geplaatst artikel in het magazine Nysingh Nieuws | Omgevingswet | Editie 2. Heeft u interesse in het volledige magazine? Bezoek dan de themapagina over de Omgevingswet.

Dit blog is geschreven door mr. Matthias Kruisselbrink. Matthias was bij Nysingh werkzaam van 2013 tot 2022.