Eén van de taken van de Sociaal Economische Raad (SER) is het bevorderen van de medezeggenschap binnen organisaties. Hiertoe publiceert de SER met regelmaat handreikingen en adviezen, alsmede kent de SER voorbeeldreglementen.
In de afgelopen maanden heeft de SER drie nieuwe handreikingen gepubliceerd over medezeggenschap. De nieuwe handreikingen geven praktische tips over de vormgeving en inhoud van de medezeggenschap die relevant kunnen zijn voor bestuurders, de ondernemingsraad (OR) en toezichthouders.
Handreiking voor OR – Rol, rechten en bevoegdheden OR bij fusies en overnames (juli 2021)
Deze handreiking is geschreven voor de OR en behandelt hun positie bij de meest voorkomende typen overnames en fusies in het in het midden- en kleinbedrijf (minder dan 250 medewerkers) en andere kleine en middelgrote organisaties bij de overheid, zorg en onderwijs. De handreiking geeft een overzicht van de (wettelijke) rechten van de OR bij een fusie of overname en hoe de OR daarvan het beste gebruik kan maken. Daarnaast gaat de handreiking in op de afspraken die de OR en de bestuurder kunnen maken over de manier en het tijdstip waarop de OR in het besluitvormingsproces betrokken wordt. Hoewel de handreiking (primair) is geschreven voor de OR, is dit ook een mooi naslagwerk over de positie van de OR voor de bestuurder die te maken krijgt met een fusie of overname.
Deze handreiking geeft handvatten aan bestuurders, toezichthouders en de OR voor de wijze en het tijdstip waarop het overleg over strategische onderwerpen in de praktijk het beste kan worden aangepakt. Het gaat in de handreiking specifiek om onderwerpen zoals energietransitie, duurzaam grondstoffen- en afvalstoffenbeleid, digitalisering van systemen of werkprocessen, andere technologische ontwikkelingen of inclusiviteit, maar eigenlijk kunnen deze handvatten voor meer (belangrijke) onderwerpen worden gevolgd. De SER adviseert om deze onderwerpen op een meer (inter)actieve manier te behandelen, in plaats van enkel strikt de formele procedure op grond van de Wet op de ondernemingsraden (WOR) te volgen. De bestuurder dient naar de mening van de SER concreet de OR en de toezichthouder vanaf het begin van de besluitvorming over deze onderwerpen hierbij te betrekken, en wel met dezelfde informatie. Op gezette tijden kunnen de OR en toezichthouder (bij voorkeur gezamenlijk) met de bestuurder vervolgens van gedachten wisselen over het onderwerp, hierover vragen stellen en conclusies delen. Zo kunnen deze drie partijen elkaar en het (besluitvormings)proces optimaal beïnvloeden. Volgens de SER kan dit leiden tot rijkere kennis over strategische kwesties, betere besluitvorming en groter draagvlak voor de keuzes die een bestuurder uiteindelijk maakt.
Deze handreiking geeft informatie en tips aan de bestuurder over het onderlinge contact en wederzijds vertrouwen in de zogenoemde ‘governance driehoek’ binnen de onderneming. De driehoek staat voor de verhoudingen tussen de bestuurder, de toezichthouder en de OR. De toezichthouder en de OR hebben in de praktijk vaak wel contact met de bestuurder, maar niet of niet vaak onderling. De SER merkt dat bestuurders regelmatig terughoudend zijn in het toestaan van rechtstreeks contact tussen beide organen en hoopt bestuurders met deze handreiking hier toch toe te kunnen stimuleren. Volgens de SER levert een goede samenwerking in de driehoek een belangrijke bijdrage aan het goed functioneren van de organisatie. De handreiking staat stil bij de afwachtende rol die de OR op dit moment bij veel organisaties heeft. De SER adviseert bestuurders om de OR actiever te betrekken bij de besluitvorming. De OR kan een bestuurder namelijk voorzien van extra informatie, omdat dit orgaan vaak dichter bij de medewerkers staat. Daarnaast benadrukt de handreiking dat het bevorderlijk voor de besluitvorming kan zijn om direct contact tussen de OR en de toezichthouder, buiten de vergadering als bedoeld in artikel 24 WOR om, te stimuleren. De OR en de toezichthouder kunnen voor elkaar een interessante bron van informatie zijn, waardoor zij hun taken nog beter kunnen uitoefenen. De SER heeft deze handreiking specifiek gericht aan bestuurders, maar ook de OR en toezichthouders kunnen hiermee hun voordeel doen en het initiatief nemen om de inhoud bespreekbaar te maken.
Heeft u vragen over wat de handreikingen voor uw organisatie of ondernemingsraad betekenen? Neem dan gerust contact op met Henry van Essen of Nadia Raap.