Met de opname van het anti-ronselbeding in de arbeidsovereenkomst wordt beoogd te voorkomen dat een ex-werknemer oud-collega’s wegkaapt bij zijn oude werkgever om ze vervolgens zelf in dienst te nemen of om hen over te halen om bij zijn nieuwe werkgever in dienst te treden.
De strenge regels die volgen uit de wet en jurisprudentie voor het concurrentie- en relatiebeding gelden in beginsel niet voor het anti-ronselbeding.
Formuleer het anti-ronselbeding niet te streng en voorkom dat het beding de ex-werknemer beperkt in zijn grondrechten. In de uitspraak van de Rechtbank Midden-Nederland van 6 februari 2019 stond juist die situatie centraal.
Formulering anti-ronselbeding
Artikel 13.3 van de arbeidsovereenkomst waarin het beding was opgenomen luidt als volgt:
“Daarnaast is het de Werknemer zowel tijdens als na het einde van de Overeenkomst verboden werknemers van de Werkgever en/of personen die op enig moment in een periode van twee jaar direct voorafgaande aan het einde van de Overeenkomst in dienst waren van de werkgever te benaderen en/of weg te lokken van de Werkgever en is het de Werknemer zowel tijdens als na het einde van de overeenkomst eveneens verboden voormelde werknemers/personen aan te zetten om in dienst te treden bij derden of bij de Werknemer zelf, een door de Werknemer op te richten onderneming daaronder begrepen.”
De kantonrechter bevestigt eerst dat het anti-ronselbeding niet valt onder artikel 7:653 BW waarin de vereisten voor een geldig concurrentie- en relatiebeding staan. Artikel 7:653 BW ziet per slot van rekening alleen op bedingen waarbij een werknemer wordt beperkt in zijn bevoegdheid om na het einde van de arbeidsovereenkomst op zeker wijze werkzaam te zijn. Onder het begrip “werkzaam zijn” valt niet de bepaling in een beding dat de werknemer zich op geen enkele wijze mag verstaan met een oud-collega van zijn vorige werkgever. De kantonrechter komt dan ook tot het oordeel dat het onderhavige anti-ronselbeding moet worden beoordeeld met behulp van de normen van goed werkgeverschap en goed werknemerschap, in samenhang met de toepasselijke bepalingen uit het algemeen vermogens- en verbintenissenrecht.
Beperking grondrechten
De kantonrechter komt in dit geval alleen niet toe aan een inhoudelijke beoordeling van het anti-ronselbeding omdat het beding in strijd is met een aantal grondrechten, te weten:
- het recht op vrijheid van verplaatsing;
- het recht op privacy; en
- het recht op vrijheid van meningsuiting.
Het verbod om oud-collega’s te benaderen perkt de bewegingsvrijheid van de ex-werknemer op onrechtmatige wijze in. Op grond van het anti-ronselbeding wordt het de ex-werknemer immers onmogelijk gemaakt om naar plaatsen te gaan waar zijn oud-collega’s ook zijn. in dat geval ligt het namelijk voor de hand dat beiden met elkaar in contact komen. De ex-werknemer loopt dan dus het risico hiervoor beboet te worden. Door het opleggen en de handhaving van het beding wordt het recht op vrijheid van verplaatsing dan ook op onrechtmatige wijze beperkt, aldus de kantonrechter.
Het anti-ronselbeding vormt daarnaast een disproportionele inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de ex-werknemer nu zij geen contacten kunnen/mogen maken met oud-collega’s zonder dat zij daarbij het risico lopen op het verbeuren van een boete. De kantonrechter oordeelt dat het door de werkgever beoogde doel ook zou kunnen worden bereikt op een voor de ex-werknemer minder belastende manier.
Ook is het anti-ronselbeding in strijd met recht op vrijheid van meningsuiting. Het beding beperkt tenslotte de vrijheid van de ex-werknemer om zijn mening te uiten nu het beding de ex-werknemer verbiedt contact te hebben met (en dus verbiedt zijn mening te uiten aan) zijn oud-collega’s.
De kantonrechter komt dan ook tot de conclusie dat de ex-werknemer in dit geval niet kan worden gehouden aan het anti-ronselbeding. Wellicht was de uitkomst anders geweest indien het anti-ronselbeding ruimer (geen absoluut contactverbod) was geformuleerd.
Dit blog is geschreven door Yaïr van Veelen. Yaïr was bij Nysingh werkzaam van 2017 tot 2022. Heeft u vragen of opmerkingen over dit blog dan kunt u contact opnemen met Rianne Kamphuis, E: rianne.kamphuis@nysingh.nl.