In de praktijk wordt crowdfunding vaak als volgt gestructureerd. Een (meestal online) crowdfundingsplatform brengt investeerders en ondernemingen samen, met het doel om tussen deze partijen leningsovereenkomsten tot stand te brengen. Tegelijkertijd wordt een Stichting opgericht, die ten behoeve van en namens die investeerders op basis van een volmacht de rechten uitoefent die de investeerders hebben op die desbetreffende onderneming. Ook verkrijgt de Stichting (i) een parallelle vordering op de onderneming en (ii) zekerheden, die door de Stichting ten behoeve van die investeerders kunnen worden uitgewonnen. Zo’n zekerheid is dan bijvoorbeeld een borgtocht, die door de bestuurder/grootaandeelhouder (dga) van de onderneming aan een Stichting wordt verstrekt. En vaak is zo’n borgtocht te kwalificeren als een particuliere borgtocht, waaraan in beginsel strengere eisen worden gesteld. Ten behoeve van deze korte uiteenzetting ga ik dan ook uit van een particuliere borgtocht.

Wij zijn al vaker ingegaan op het verschijnsel van de borgtocht, bijvoorbeeld in deze blog en de blog ‘Borgtocht door de bril van een borg’. Ter herinnering: Bij een borgtocht stelt een derde (hier dus de dga) zich naast de eigenlijke schuldenaar (hier de te financieren onderneming) borg voor betaling van de schuld van de onderneming aan zijn schuldeiser. Mocht de onderneming op enig moment zijn betalingsverplichting niet nakomen, dan kan de schuldeiser de dga aanspreken.

Het bijzondere aan de borgtocht in de gebruikelijke crowdfundingstructuur is dat hier de partij die de lening heeft verstrekt, de individuele investeerder, niet de partij is die de zekerheid verkrijgt, want dat is de Stichting. En dat heeft in de praktijk de vraag opgeroepen of een bijzondere zorgverplichting bestaat om de dga te informeren over de risico’s die zijn verbonden aan een borgtocht, en zo ja: op wie. Een dergelijke plicht rust namelijk in beginsel op een professionele kredietverstrekker, en hier zijn de anonieme investeerders de (in de regel niet-professionele) kredietverstrekkers.

Recente uitspraak Rechtbank Den Haag

In een recente uitspraak van de Rechtbank Den Haag van 15 januari 2025 wordt opgemerkt dat de Stichting krachtens een volmacht de rechten van de investeerders uitoefent, en zelf, via zijn parallelle vordering, partij is bij de geldleningen. Daarom neemt Stichting een positie in als ware hij een professionele kredietverstrekker. En dat betekent dat op die Stichting inderdaad een bijzondere zorgplicht rust, ook al is dit dus niet de partij die de financiering heeft verstrekt. De rechter heeft vervolgens nog getoetst of in het concrete geval aan die zorgplicht was voldaan, en kwam tot de conclusie dat dit het geval was. Zo werd onder meer benadrukt dat de borg een dga was met volledige kennis van (i) de financiële positie van de onderneming, en (ii) het hoge risico dat mogelijk niet terugbetaald kon worden. Hij moet zich er dan ook bewust van zijn geweest dat er een reële kans bestond dat hij onder de borg werd aangesproken. Onder deze omstandigheden, aldus de rechter, mocht de Stichting ervan uitgaan dat de dga zich voldoende op de hoogte was van de risico’s en heeft hij zijn bijzondere zorgplicht niet geschonden.

Met deze uitspraak is dus duidelijk gemaakt dat op de Stichting mogelijk een bijzondere zorgplicht rust jegens de dga/borg, ook als strikt genomen de leningen niet door de Stichting maar door de individuele investeerders worden verstrekt.

Meer informatie?

Over de borgtocht is nog veel meer te zeggen; zo is het bovenstaande misschien anders in geval van een zakelijke borgtocht, of wanneer de financieringsstructuur, op of buiten een crowdfundingsplatform, op een andere manier wordt ingestoken. Voor vragen, neemt u dan gerust contact met ons op.