Inmiddels heeft het coronavirus een grote impact op de wereldhandel en de wereldeconomie. De handel met bepaalde landen wordt door het coronavirus ernstig belemmerd.

Dit kan grote gevolgen hebben voor de commerciële overeenkomsten die u bent aangegaan. Niet alleen bestaat het risico dat u als onderneming niet meer geleverd krijgt, ook bestaat het risico dat u, bijvoorbeeld als gevolg van leveringsproblemen van uw leverancier, niet meer aan úw eigen verplichtingen kunt voldoen. Ook wordt de vraag relevant of de (exclusieve) samenwerking met uw contractspartij door het coronavirus nog langer houdbaar zal zijn.

 

Het niet kunnen voldoen aan uw leveringsverplichtingen betekent in veel gevallen dat u jegens uw contractspartij tekortschiet in de nakoming van de overeenkomst. Welke contractuele gevolgen heeft het niet nakomen van uw verplichtingen of die van uw leverancier ten gevolge van (de getroffen maatregelen rondom) het coronavirus? Kunt u zich bijvoorbeeld beroepen op overmacht? En uw leverancier?

Coronavirus overmachtssituatie

In commerciële overeenkomsten of de toepasselijke algemene voorwaarden wordt door partijen vaak een zogenoemde overmachtsclausule (Force Majeure) opgenomen voor die gevallen waarin een contractspartij niet of niet tijdig aan zijn verplichtingen kan voldoen als gevolg van bepaalde gebeurtenissen die buiten de macht van partijen ligt en de tekortkoming niet aan (een der) partijen kan worden toegerekend.

Overmacht

Overmacht is een uitzondering op de hoofdregel dat een contractspartij aansprakelijk is voor de schade als gevolg van een toerekenbare tekortkoming in de nakoming.

 

Overmacht impliceert een tijdelijke of blijvende onmogelijkheid tot nakomen. De tekortkoming (het niet-nakomen) kan niet aan de schuldenaar worden toegerekend, indien de tekortkoming niet is te wijten aan zijn schuld, noch krachtens de wet, rechtshandeling of in het verkeer geldende opvattingen voor zijn rekening komt. De omstandigheden waaronder de schuldenaar niet het risico van de tekortkoming draagt, worden ingevuld aan de hand van de wet, de rechtshandeling of, bij gebreke daarvan, aan de hand van de verkeersopvattingen.

 

In het geval van een overmacht situatie zal eerst gekeken moeten worden naar wat partijen zijn overeengekomen in hun overeenkomst of de daarop van toepassing verklaarde algemene voorwaarden.

 

Indien geen overmachtsclausule is opgenomen, dan valt men terug op de wettelijke bepaling. Het zal dan afhangen van de omstandigheden van het geval of de tekortkoming naar de in het verkeer geldende opvattingen niet kan worden toegerekend aan de schuldenaar. Vragen die dan opkomen zijn: in hoeverre is er sprake van door een overheid opgelegde maatregelen, is er een andere oplossing, was het voorzienbaar dat niet geleverd zou worden, etc.

Gevolgen geslaagd beroep op overmacht

Het gevolg van een geslaagd beroep op overmacht is dat de schuldeiser geen beroep op nakoming toekomt. Ook zal de schuldeiser geen recht op schadevergoeding hebben; de tekortkoming is immers niet aan de schuldenaar is toe te rekenen.
Een beroep op overmacht laat mogelijkheid om de overeenkomst te ontbinden echter onverlet. Overmacht betekent namelijk niet automatisch dat ook de andere contractspartij wordt bevrijd van haar verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst. Daarnaast is voor een beroep op ontbinding niet vereist dat de tekortkoming ook toerekenbaar moet zijn; de wet spreekt van iedere tekortkoming in de nakoming.

 

Ook is het mogelijk dat de overmachtssituatie een contractuele opzegbevoegdheid met zich meebrengt. Zo zal een overmachtssituatie vaak gekoppeld zijn aan een bepaalde duur van de overmacht. Indien de overmachtssituatie langer dan een bepaalde termijn voortduurt, kan een opzeggingsbevoegdheid voor de andere contractspartij ontstaan.

 

Indien u te maken krijgt met een situatie van overmacht vanwege het coronavirus, begeleiden wij u daar graag bij en kunt u contact met ons opnemen.