De Autoriteit Consument en Markt (ACM) ziet erop toe dat ‘markten werken’. “In goed functionerende markten concurreren bedrijven eerlijk met elkaar en benadelen zij niemand met oneerlijke praktijken”, aldus de ACM in haar jaarverslag over 2023.
Uit dat verslag blijkt dat de ACM ook in de Foodsector herhaaldelijk heeft moeten optreden.
Boetes in 2 kartelzaken
Twee van de zes kartelzaken, waarin de ACM in 2023 boetes heeft opgelegd, betrof de Foodsector.
Zo kregen 3 eierhandelaren een boete, omdat zij hun inkoopprijzen afstemden, hun leveranciers onderling verdeelden en concurrentiegevoelige informatie met elkaar deelden. Hierdoor vervalsten zij de concurrentie op de inkoopmarkt van kooi- en scharreleieren.
De ACM heeft aan 4 bedrijven boetes van in totaal ruim 2,5 miljoen euro opgelegd omdat zij de teelt, verwerking en verkoop van verschillende soorten wortelen onderling hadden verdeeld.
15 concentratiebesluiten
In 2023 heeft de ACM 15 overnames en fusies in de Foodsector beoordeeld. Geen enkele daarvan werd verboden:
- 8 overnames van productiebedrijven (waaronder Tony’s Chocolonely en Euroma);
- 3 in de logistiek (van onder meer levensmiddelen);
- 4 overnames van supermarkten, waaronder de fusie tussen Boni en Envema en de verkoop van Jan Linders-winkels aan AH en Jumbo. Voor de AH-transactie verleende de ACM overigens pas toestemming na de toezegging dat een aantal winkels aan een concurrent zou worden verkocht. Dat werd Jumbo.
Misleidende duurzaamheidsclaims
Supermarktketen Plus heeft niet-onderbouwde duurzaamheidsclaims uit haar winkels en folders moeten verwijderen nadat de ACM Plus hierop had aangesproken. De supermarktketen gebruikte termen als “klimaatneutrale supermarkt”, “bewust” en “duurzaam”, zonder dat het deze claims onderbouwde. Ook claimde Plus “de meest verantwoorde supermarkt van Nederland” te zijn.
Duurzaamheidsclaims dienen zo feitelijk en volledig mogelijk te zijn, zodat de consument meteen begrijpt wat het duurzaamheidsvoordeel is. In 2023 heeft de ACM de ‘Leidraad duurzaamheidsclaims’ geüpdatet. De leidraad bevat vuistregels en praktische voorbeelden om bedrijven te helpen bij het formuleren van duurzaamheidsclaims.
Wet oneerlijke handelspraktijken landbouw en voedselvoorzieningsketen
Naar aanleiding van diverse klachten heeft de ACM onderzoek gedaan naar mogelijke overtreding door slachterij Vion van de Wet OHP Landbouw. De Wet OHP Landbouw heeft tot doel de onderhandelingspositie van boeren, tuinders, vissers en andere leveranciers van “versproducten” (zoal verse vruchtensappen, brood en producten met een uiterste consumptiedatum van minder dan 30 dagen) tegenover grotere en marktpartijen te versterken.
Vion heeft nu toegezegd om contracten met varkenshouders niet langer eenzijdig te wijzigen. Daarnaast hebben varkenshouders nu de mogelijkheid om niet akkoord te gaan met een nieuw contract, zonder dat Vion het bestaande contract per direct kan beëindigen. Varkenshouders die niet akkoord gaan met een nieuw contractvoorstel hoeven zich bovendien niet te houden aan de opzegtermijn van een jaar. Vion blijft wel gebonden aan die termijn.
Vorige maand heeft de ACM deze toezegging door Vion geformaliseerd. Een conceptbesluit daartoe is eind 2023 al gepubliceerd.
Naast het eenzijdig wijzigen van contracten zijn er meer oneerlijke handelspraktijken opgenomen in de Wet OHP Landbouw. Uit een onderzoek van de ACM van vorig jaar blijkt dat veel afnemers nog niet bekend zijn met deze wet. De ACM beoogt met onderzoek en communicatie de naleving van de Wet OHP te vergroten.
Advies
De Foodsector is één van de meest gereguleerde sectoren, waarin diverse toezichthouders actief zijn. Het is vaak lastig manoeuvreren in dit woud aan wetgeving. Verlies de mededingingsregels daarbij niet uit het oog!
Vragen?
Voor meer vragen over de ‘marktregels’ in de Foodsector of (andere) sectorspecifieke regelgeving kunt u terecht bij één van onze specialisten.