In het najaar van 2022 zijn afspraken gemaakt tussen het ministerie van VWS en een groot aantal partijen in de zorg in de vorm van een Integraal Zorgakkoord. Dit akkoord heeft als doel om de zorg voor de toekomst toegankelijk en betaalbaar te houden. Om dat te kunnen realiseren, willen partijen (onder andere) de schijnzelfstandigheid in de zorg terugdringen.
Vervolgens hebben diverse branchepartijen uit de zorg op 6 juli 2023 samen met de ministeries van VWS en Financiën, mede namens de Belastingdienst, een akkoord ondertekend over het beheersingsmodel Zorg. Het Fiscaal kader zzp zorg – de concrete afspraken voor zzp’ers – is daar een uitvloeisel van en beschrijft een manier van werken waarbij opdrachtgever (de zorgorganisatie) en de opdrachtnemer (de zzp’er) op een veilige manier kunnen samenwerken. Hoewel officieel nog niet bekend is gemaakt wat de richtlijnen zijn, hebben we horen verluiden dat zzp’ers in de zorg hooguit 7 maanden binnen dezelfde opdracht mogen werken en maximaal 28 uur per week voor dezelfde opdrachtgever werk mogen verrichten. Ook zou het de bedoeling zijn dat tarieven van zzp’ers verband gaan houden met de lonen uit de cao en zou de zzp’er niet meer dan 70% van zijn of haar inkomen bij dezelfde opdrachtgever mogen verdienen. De insteek van het Fiscaal kader is dat als partijen voldoen aan voornoemde spelregels, zij niets hoeven te vrezen van de Belastingdienst.
De branchepartijen en ministeries hebben de afgelopen maanden gewerkt aan dat Fiscaal kader. Oftewel, partijen lagen op koers om tot afspraken te komen over het terugdringen van schijnzelfstandigheid in de zorg en beoogden daarbij een inwerkingstredingsdatum van 1 januari 2024. Een jaar eerder dan het moment waarop de Belastingdienst weer zou moeten gaan handhaven.
Van rechts ingehaald
Door een parallelle ontwikkeling, namelijk de aankondiging door de ministers van SZW en Rechtsbescherming van het wetsvoorstel Wet verduidelijking beoordeling arbeidsrelaties en rechtsvermoeden op 6 oktober 2023, werden partijen verrast. Eerder schreven wij een blog over dit wetsvoorstel. Voor de zorgbranche maakt dit wetsvoorstel het inzetten van zzp’ers vrijwel onmogelijk. Immers, die inzet is alleen nog mogelijk in het geval van particuliere zorgvragers (pgb) of door zorgverleners met specifieke kennis en ervaring die binnen de zorginstelling ontbreekt.
Het wetsvoorstel strookt op geen enkele wijze met het Fiscaal kader zoals de partijen in de zorg dat vorm zouden willen geven. Daarom hebben zij er nu voor gekozen om de beoogde inwerkingstredingsdatum op te schuiven naar 1 juli 2024. Branchepartijen hebben nu eerst aan de wetgever om opheldering gevraagd. Concreet vragen zij of het mogelijk is om het wetsvoorstel zo aan te passen dat het ruimte laat voor de toepassing van het fiscaal kader in de zorg. De reactie laat nog op zich wachten.
Kritische reacties wetsvoorstel
De branchepartijen zijn niet de enigen die kritisch zijn op het wetsvoorstel. Er zijn maar liefst 1111 reacties gegeven op de internetconsultatie. Het is afwachten wat de wetgever daar mee gaat doen. Daarnaast heeft het Adviescollege toetsing (ATR) regeldruk zich zeer kritisch uitgelaten over het wetsvoorstel. Het ATR heeft als kerntaak om regering en parlement te adviseren over de regeldrukgevolgen van voorgenomen wet- en regelgeving. Volgens het ATR leidt dit wetsvoorstel eerder tot meer in plaats van minder regeldruk voor burgers en bedrijven. Kort gezegd is het ATR er niet van overtuigd dat uitbreiding van de open normen gaat leiden tot meer duidelijkheid.
Alles overziend is er werk aan de winkel voor de wetgever op het gebied van de zzp’er in de zorg.
Allard Bekius en Wim van Welsem praten u bij
Om de ontwikkelingen zowel arbeidsrechtelijk als fiscaal te duiden en ook om u voor te bereiden op wat u nu al kunt doen als werkgever in de zorg, organiseren Nysingh en KPMG Meijburg & Co een drieluik van webinars met als onderwerp ‘Schijnzelfstandigheid in de zorg’. Het eerste webinar vindt plaats op donderdag 7 december a.s. om 11 uur. Het tweede webinar zal in het voorjaar van 2024 en het derde in het najaar van 2024. U kunt zich hier aanmelden voor dit evenement.